Digitale media

Geschiedenis en ontwikkeling van de omroep

Wellicht geïnspireerd vanuit de scheepvaartwereld bracht Robbie Galea in 1914 als 1e zendamateur op 14 jarige leeftijd morsecontact met een vriendje buiten roepafstand tot stand en in 1922 werd een vereniging van radiozendamateurs opgericht. In 1935 vonden via de Engelse Redifussion Groep en via draadomroep de 1e officiële radio-uitzendingen plaats om tegenwicht te bieden aan fascistische radiopropaganda uit Italië. De eerste draadloze uitzendingen kwamen pas in de vroege 70er jaren. Sinds 1957 kan in Malta de Italiaanse TV worden ontvangen. In 1961 is de MBA in het leven geroepen. In 1962 begon Redifussion met TV uitzendingen onder de naam MTV. In 1975 werd Xandir Malta, een tak van Telemalta corporation, verantwoordelijk voor de uitzendingen van de publieke omroep. Dit betekende dat de Maltezen het uitzenden in eigen hand kregen en overnamen van de Britten; met meer lokaal geproduceerde programma’s als gevolg. Ook werd men lid van de Europese uitzendorganisatie EBU en de naam MTV werd veranderd in TVM. Toen de Britse troepen in 1979 vetrokken ging ook hun legerradiozender BFBS uit de lucht. In 1981 zond TVM voor het eerst in kleur uit. In 1993 kregen organisaties de mogelijkheid om een eigen radio en TV zender te beginnen. Dit mondde uit in commerciële zenders van de beide grootste politieke partijen MLP en PN en van de roomse kerk. Xandir Malta kwam los van TeleMalta en de PBS (Public Broadcasting Service) Malta werd opgericht. Aanvankelijk kreeg de radio uitzendvrijheid en mochten commerciële TV zenders alleen via de kabel uitzenden.

Op Malta is het aandeel van de publieke omroep klein naar EU maatstaven (bij de TV groter dan bij de radio). Bij PBS werken nu zo’n 200 mensen fulltime. Daarnaast leveren parttimers bijdragen aan de totstandkoming van lokale radio en TV uitzendingen. De publieke omroep bestaat voor bijna tweederde van omroepbijdragen en voor de rest van reclame-inkomsten. Alle programma’s van de 3 publieke radiozenders komen van eigen bodem. Van de uitzendingen van TVM is 65% geproduceerd in de eigen taal. De 30% uit een Angelsaksisch land (VK, VS) verschijnt zonder ondertiteling op TV. Naast de partij en kerkzenders zijn er een aantal commerciële radiozenders bijgekomen. Thans steken de Maltezen zo’n 19% van hun kijktijd in Italiaanse zenders. In een artikel in Malta Today van 30/9-2007 werd de klacht geventileerd dat de publieke omroep commerciële belangen prevaleert en teveel gedomineerd wordt door de rechtse partijen zonder dat de mediawaakhond MBA er iets aan doet en dat dit ten koste gaat van democratische, sociale en culturele behoeften van bijv minderheden (die geen zendtijd hebben). In 2006 waren er 64 radiozenders (12 landelijke, 26 plaatselijke met een permanente zendvergunning en 26 plaatselijke met een tijdelijke zendvergunning voor festiviteiten) en 5 (landelijke) TV zenders. In 2010 moet de TV volledig digitaal zijn.

Huidige TV: ontvangst,  zenders en programma-aanbod

In 2006 had volgens Eurobarometer 99% van de Maltese huishoudens TV (EU27: 97%), 85% (EU 75%) had één gewoon toestel, 13% (EU 16%) was in het bezit van een standaard en een breedbeeld TV en 1% (EU 6%) had alleen een breedbeeld TV. Er zijn meerdere ontvangstvormen per huishouding mogelijk. Het gedeelte huishoudens met de traditionele aardeontvangst (28 om 45%) of met ontvangst via een satellietschotel (13 om 21%) was op Malta en Gozo relatief klein naar Eu maatstaven en het gedeelte met kabelontvangst groot (70 om 35%). Verder had volgens deze bron 6% (Eu 7%) digitale aardeontvangst en kwam ontvangst via telefoon + modem nauwelijks voor (EU 2%). Uit een steekproef van de MBA in 2006 kwam 66% kabel, 24% aarde, 6% satelliet en 2% digitale aarde als uitslag naar voren. Het aandeel huishoudingen met meer communicatiediensten in één pakket was het kleinste binnen de EU (3 om 20%). De 5 Maltese TV zenders zijn de publieke zender TVM en de commerciële zenders Net van de NP, Super 1 of One TV van de Arbeiderspartij, Smash van de roomse kerk en een educatieve zender van de universiteit. In de tabel hieronder staat het feitelijke programma-aanbod van 2003 in % van de 4 zenders die er toen waren.

Genre

Alle 4

TVM

Net

Super1

Smash

Licht amusement

32

30

45

45

10

Nieuws/actualiteit

19

22

15

11

26

Discussie

7

5

5

7

9

Sport

6

5

5

4

10

Religie

5

2

1

1

15

Lokaal drama

2

2

2

4

0

Educatie/informatie

4

8

3

8

0

Komedie

2

1

2

4

2

Buitenlands drama

2

1

1

0

4

Film

1

3

0

0

0

Teleshopping

12

7

9

9

25

Documentaire

1

2

0

2

0

Overig

0

1

0

0

0

Cultuur, literatuur

0

1

0

0

0

Kinderprogramma’s

7

10

12

5

0

Op primetime (tussen 18 en 23 uur) werden geen kinderprogramma’s en naar verhouding weinig licht amusement en teleshopping uitgezonden. Extra aandacht kregen dan vooral nieuws en actualiteit, discussie, sport, Maltees drama, film en religie. Het kijkerspubliek associeerde TVM het meest met veelzijdig, Net met kinderprogramma’s, Super1 met komedie, actuele discussie en (drama)series en Smash met religie en teleshopping.

Kijkerspubliek

Naar EU maatstaven kijken Maltezen weinig TV (ruim 2 uur p/d gemiddeld). In 2003 keek de grootste groep (26%) gemiddeld 1 à 2 uur, 21% keek 2 tot 3 uur, 20% minder dan een uur, 19% meer dan 4 uur en 15% 3 à 4 uur. Vrouwen en ouderen keken het langst. Van de kijkers zag 80% de TV als belangrijkste nieuwsbron en de helft tot ruim tweederde beaamde de stelling dat het vooral een bron van verstrooiing is. Bij jongeren woog het verstrooiingsargument het zwaarst. Bij de grootste groep kijkers (42%) was toen de eigen publieke zender TVM favoriet; gevolgd door de Italiaanse Mediaset/ Berlusconi zenders Italia uno (30%) en Canale 5 (27%). Van de kijkers was 80% tevreden en 9% erg tevreden met de kwaliteit van de eigen Maltese zenders (m.n vanwege de inhoud in het Maltees en bij TVM ook vanwege de gevarieerde inhoud). Desondanks gaf 58% van de mannen en 49% van de vrouwen (bij jongeren meer) een voorkeur aan voor buitenlandse zenders. De 3 belangrijkste criteria voor het oordeel over zenders waren presentatoren, programmavariëteit en beeld en geluidskwaliteit en de 3 minst belangrijke nachtuitzendingen, de mogelijkheid om prijzen te winnen en te weinig reclame. Desondanks was het aandeel dat programma’s met prijzen en nachtuitzendingen erg belangrijk vond substantieel (respectievelijk 40 en 22%). Bij de programmagenres waar men graag meer van wilde zien sprongen films (71% meer, 6% minder), documentaires (68% om 5%), komedie (67% om 8%), (drama)series (57% om 8%), actualiteiten (45 om 5%) en variété (51 om 12%) er uit. Teleshopping was erg impopulair, want daar wilde slechts 7% meer en 62% minder van. Bij sport was de verhouding 27% meer en 24% minder.

In het zenderonderzoek van de uitzendautoriteit MBA tussen oktober en december 2006 naar gemiddelde kijkaandelen wisten de 5 Maltese omroepen samen ruim 71% van het kijkerspubliek aan zich te binden (TVM 29,7%; One TV 28%, Net 13,3%, de educatieve universiteitszender 0,4% en Smash 0,1%). De Italiaanse TV haalde 19% van het kijkerspubliek binnen (de 3 commerciële zenders van Berlusconi 15,5%, de publieke omroep 3,5%) en de rest (zo’n 10%) ging naar andere zenders (iets minder dan 2% naar de BBC). 

.

Radio zenders

Onder de 12 landelijke radiozenders van Malta zijn Radju Malta (luisteraaraandeel 7% tussen oktober en december 2006), Radju parlement (aandeel 2,3%) en Magic (aandeel 1,6%) van de publieke omroep. De meest beluisterde zender radio (Super) 1 (aandeel 24,7%) is van de Arbeiderspartij MLP en Radio101 (7%) is van de NP. Beide zenders roepen bij het publiek vaak associaties op met politiek, nieuws en sport. Capital radio (2,1%) is van de Alternatieve Democraten en de zenders RTK (9,8%) en Radju Marija (6,2%) zijn van de roomse kerk. Andere veel beluisterde zenders zijn pop en nieuwszender Calypso van bouwondernemer Charles Polidano (15,8%), de pop en jeugdzenders Bay radio (9,2%) en Smash radio (4,8%) en de zender XFM van Mark Grima (4,5%). Buitenlandse zenders haalden 0,7% van het luisterpubliek binnen en de lokale zenders samen 3,8%.  

Luisterpubliek

Ongeveer 3 van de 4 Maltezen luistert regelmatig naar de radio, maar de belangstelling voor het medium vertoonde tussen 1999 en 2003 wel een dalende tendens, het duidelijkst onder tieners en vrouwen. In 2003 gaf de grootste groep luisteraars (33%) te kennen het vaakst ’s morgens te luisteren, gevolgd door een groep die de hele dag de radio aan had (22%). Als reden om te luisteren vond informatie de meeste weerklank (80%), gevolgd door vermaak (70%), ontspanning (64%) en achtergrondgeluid (51%). Informatie scoorde het best bij mannen en ouderen en vermaak en ontspanning bij de jongere leeftijdsgroepen. De 3 publieke radiozenders trekken slechts ruim 10% van het luisterpubliek. De meest beluisterde zender is die van de Arbeiderspartij MLP en ook de zender van de NP en een paar roomse zenders hebben een flink aandeel. De zenders Radju Malta, Smash en XFM hebben het meest loyale luisterpubliek. Muziek was de meest voorkomende reden om een voorkeurszender te hebben (32%), op afstand gevolgd door informatie (11%) en afwisseling (10%). Het wisselen van zender gebeurde eveneens het vaakst vanwege de muziek (28%), met reclame (16%) als 2e en nieuws (14%) en presentatoren (10%) als 3e en 4e reden. Uitzenden in de Maltese taal, een goede presentatie en gebalanceerde nieuwsgaring werden beschouwd als belangrijke pluspunten voor radiozenders. Wat men het meest vaker wilde horen waren educatie en cultuur (58% vaker, 8% minder vaak), sociaal en persoonlijk advies (44 om 10%), muziek (33 om 7%) en buitenlands nieuws (30 om 9%). De groep die meer reclame (2 om 66%), sport (16 om 33%) of belcompetitie wilde (19 om 36%) was duidelijk in de minderheid.