Feestdagen en folklore

Festa’s en carnaval

Religieuze feesten spelen een hoofdrol in het Maltese leven en zijn erg populair. In 2005 nam 6,1% van de bevolking actief deel aan deze festa’s (dwz. buiten toeschouwers) en ze gaven er €1,7 miljoen aan uit. On­danks het enigszins frivole karakter ervan keurt de kerk ze goed omdat ze de gemeen­schapszin bevorderen. Sommige festa’s zijn landelijk, maar in de meeste ge­vallen gaat het om de viering van een lokale patroonheiligendag. Een festa duurt vaak 5 dagen en het hoogtepunt valt in het weekend. Tussen april en september zijn er bijna ie­der weekend op Malta en Gozo meerdere tegelijk (jaarlijks meer dan 100). Er staan kraampjes met gabbanna (traditioneel Maltees eten), zoete noga (qubbait) en popcorn en op zaterdagavond spelen er drumbands en is er vuurwerk (vooral de vuurwerken bij het fort van Malta zijn wereldberoemd). Op zondag volgt het hoogte­punt van de festa. Dan wordt de patroonheilige van het dorp in processie rondgedragen terwijl de kerkklokken luiden, de drumbands spelen en kinderen vanuit de huizen confetti over de stoet uitstrooien. De St. Julianusfesta rond 31 augustus is gewijd aan de pa­troonheilige van de jagers. Terwijl de patroonheilige de kerk wordt uitgedragen staan de jagers schietend op het dak van de kerk. Ook het carnaval (7 weken voor Pasen) wordt op Malta groots en kleurig gevierd met versierde straten en panden, verkleedpartijen, optochten, drumbands en volksdanswedstrijden en in de week voor Pasen zijn er festa’s in verschillende parochies.

Imnarja, vitorja en kerst

De patroonheilige van Malta, de apostel Paulus, is een belangrijke bepaler van de Maltese identiteit. Volgens de overlevering leed hij in 58 na Chr. schipbreuk op een eilandje vlak voor de Maltese kust en bekeerde hij de eilanders tot het christendom. Nadien is op dat eilandje ter ere van hem een enorm standbeeld opgericht. Het belangrijkste feest van Malta is dan ook het St. Petrus en Paulus- of imnarja (lichtfeest) rond 29 juni. Op de avond van 28 juni is er een picknick die de hele nacht doorgaat en gepaard gaat met eten (stoofpot met konijn), drinken en wedstrijden in inheemse Maltese volksmuziek en zang. De dag daarop zijn er races op ongezadelde paarden en ezels met als prijs een geborduurde banier die aan de plaatse­lijke kerk wordt geschonken om dienst te doen als altaarkleed. Op 8 september (il votorja of overwinningsfeest) worden het met succes doorstane leed van het Turkse be­leg en de 2e wereldoorlog herdacht met een watercarnaval, roeiwedstrijden, drumbands en vuurwerk. Met kerst zijn huizen, winkels en straten versierd met lampjes en slingers. De kerkklokken worden regelmatig geluid en van binnen is de kerk verfraaid met bloemen en tapijten met kerstscènes en kerststalletjes. Bij de nachtmis op kerst­avond draagt een jongetje in mis-dienaarkleren het kerstevangelie voor.

Overige feestdagen en bijgeloof

Nog niet be­schreven officiële vrije dagen in Malta zijn 1 januari, 10 februari (St. Paulus schipbreuk), 19 maart (St. Jozef), 31 maart (bevrijdingsdag van de Britten), 1 mei (dag van de ar­beid), 7 juni (Sette Gi­ugno; een nationale herdenkingsdag van een opstand tegen de Britten), 15 augustus (Maria Hemelvaart) en 13 december (dag van de republiek). De quc­cija (keuze) ceremonie is een oud Maltees gebruik dat ook in afgele­gen Siciliaanse en Griekse dorpjes voorkomt. Op de 1e verjaardag wordt naast een jarig kindje een mand gezet met items die aan diverse beroepen zijn gekoppeld. Aan het eer­ste  voorwerp waar het kindje aandacht aan besteedt wordt voorspellende waarde toegekend. Ook bestaat op Malta, net als in veel mediterrane landen, het geloof in het boze oog en bijbehorende bezweringsgebaren. Verder doen er veel legendes de ronde over de apostel Paulus. Zo zou zich bij zijn komst het mirakel hebben voltrokken dat slangen en schor­pioenen op de eilanden ophielden giftig te zijn en door zijn toedoen zou één van de Mal­tese bronnen zijn ontstaan. Van de St. Paulusgrot wordt verteld dat die niet groter wordt ondanks het feit dat mensen er al eeuwen lang steentjes uit meenemen als souvenir. Op Malta is de voorplecht van de traditionele Luzzu (uitspraak: loetsu) vissersboten beschilderd met het oog van Horus of Osirus. Dit is een oud beschermingssym­bool van onsterfelijkheid dat de Phoeniciërs ook al gebruikten.