Voorgeschiedenis en uitgeversconcerns

In 1662 werd Irish Intelligencer de eerste commerciële Ierse krant. Tussen 1707 en 1922 bestond de Dublin Gazette als officiële krant. Daarna werden Iris Oifugiúil (Officiële Gazette, de krant van de Ierse vrijstaat) en de Belfast Gazette haar opvolger. De 1^e krant bestaat nu nog als officieel staatsblad en komt 2 keer p/w uit. In 1763 richtte de Brit Charles Lucas Freeman’s Journal op. Gedurende haar verdere bestaan werd de krant meer rooms en nationalistisch. In 1924 ging ze op in de “Irish independent”. De in 1776 gestichte Limerick Chronicle is de oudste nog bestaande krant in de Ierse republiek. Irish Times, die in 1859 uitkwam, behoorde tot de 1^e goedkope roddelblaadjes (penny newspapers). Het dagblad heeft thans de meeste buitenlandse bureaus van alle Ierse kranten en qua oplage is het de 4^e krant van de republiek. De eigen (Engelstalige) Ierse pers moest opboksen tegen de Engelse overheersing. Een belangrijke rol in de Ierse onafhankelijkheidsbeweging speelde de in 1842 door Charles Gavin Duffy, Thomas Osborne Davis en John Blake Dillon gestichte krant “The Nation”. Deze bestond tot eind 19^e eeuw. De krant stond een tijdlang onder redactie van politicus, jurist en journalist Alexander Martin Sullivan (1829-1884). Een andere vooraanstaande journalist voor de onafhankelijkheidsbeweging was Thomas Power (Tay Pay) O’Connor (1848-1928). Hij zat meer dan 49 jaar in het Britse lagerhuis voor de Ierse nationalisten. Andere belangrijke nationalistische kranten waren Evening Telegraph (1871-1924) en Irish Press (1931-1995). Net als in het VK hebben landelijke kranten een grotere oplage dan regionale en lokale kranten. De grootste krantenuitgever INM heeft 80% van de oplagen geheel of gedeeltelijk in handen. Andere grote uitgevers zijn Irish Times en Thomas Crosbie Holdings met 2 landelijke en 13 regionale kranten. De meeste betaalde kranten en tijdschriften worden in Ierland los verkocht. Op de tijdschriftenmarkt zijn erg veel internationale titels beschikbaar waar de Ierse titels tegenop moeten boksen. Deze markt is erg versnipperd. Tot de grotere uitgevers behoren Harmonia en Page7 Media. Bij tijdschriften is het lezersaandeel van vrouwen erg groot, terwijl kranten meer door mannen worden gelezen.

Kranten

In 2006 telde Ierland 7 grote landelijke dagbladen (totaaloplage 706.000), waaronder 4 Ierse kranten en 1 avondkrant (oplage 86.000). Daarnaast zijn er zo’n 50 regionale en 12 lokale betaalde krantentitels en 32 gratis lokale advertentiekranten (meestal in de steden). Krantentitels verschijnen veelal dagelijks of eens per week. De regionale weekkranten kenden een totaaloplage van 650.000. Volgens JNRS lag het dagelijks bereik van gedrukte nieuwsmedia in 2006 op 89% (hoog naar EU maatstaven). Zondagsbladen kenden een bereik van 73%, dagbladen van 54%, ochtendbladen van 48% en avondbladen van 9%. Volgens WAN gingen tussen 2002 en 2006 de oplagen van betaalde kranten in Ierland omhoog met 35% (grootste stijging binnen de Eu) en in 2006 met 5,5%. Bijna alle kranten verschijnen in het Engels. De grootste Ierstalige kranten zijn de weekkrant Foinse, hetgeen “bron” betekent (oplage 8000) en het dagblad Lä Nua (nieuwe dag; oplage 4200).

De grote Ierse kranten van nu zijn opgekomen via de onafhankelijkheidsbeweging en hebben vaak een politieke kleur. Ierse boulevardbladen zijn Mail on Sunday, Sunday world en Star, een uitgave van de Engelse Daily Star met veel Ierse inhoud. De Engelse boulevardbladen Sun en Mirror kennen ook een Ierse editie evenals de Engelse kranten Sunday Times en News of the World. De Daily Mail is de meest gelezen puur Engelse krant. Doordat men inhoudelijke kwaliteit en vertrouwdheid belangrijker dan de prijs hebben gratis landelijke tabloidkranten geen groot marktsegment kunnen veroveren. De grootste regiokranten groep is de Peoples newspaper Group van INM met een totaaloplage van 50.000. Alle andere regiokranten variëren in oplage per keer van 27.000 tot 4000. De Galway & Cork Independent Group van Galway Independent Newspapers is de grootste groep van gratis regiokranten (oplage 75.000). Regionale kranten kennen een klein maar trouw lezerspubliek. Daardoor zijn er veel opgekocht door grote uitgevers. Nieuwelingen in het perslandschap zijn Poolstalige kranten. Ze ontlenen hun bestaansrecht aan de florerende economie die de grote groepen Poolse vakmensen trekt. De grootste zijn StrefaËire en Polski Herald, een bijlage van de vrijdageditie van Evening Herald. Veel kranten verschijnen op het kale en winderige groene eiland in tabloidformaat. In de navolgende tabel staan gegevens over de grootste kranten.

Tijdschriften

Tussen 2001 en 2003 daalde het aantal tijdschriftentitels in Ierland, maar daarna ging het weer flink bergopwaarts. In 2005 telde men bij FIPP 428 titels. De 85 uitgevers van consumententijdschriften hadden 367 titels in handen (85%;128 met een website). De  61 business to business titels (6 gratis, 34 met een website) kwamen van 50 uitgevers. Het aandeel losse verkoop in de totale tijdschriftenoplagen daalde tussen 2003 en 2004 in één keer van 95 naar 75% en dat bleef in 2005 zo. In dat jaar haalde men tweederde van de inkomsten (€80 miljoen) uit verkoop en eenderde (€40 miljoen) uit advertenties. Er werden 19 miljoen consumententijdschriften en 410.000 zakentijdschriften verkocht. Van de oplagen bestond 40% uit geïmporteerde titels. De 3 grootste tijdschriften met de titel Sky zijn van 3 verschillende Engelse uitgevers. Het grootste lezersbereik onder Ierse tijdschriften had het TV magazine van RTË (12,4%), gevolgd door het tijdschrift van de boerenbond (7,4%) en de vrouwenbladen Women’s way (5,5%) en VIP (4,4%). De lijst hieronder bevat informatie over de belangrijkste tijdschriften in Ierland. De Irish post is een opinieweekblad en Musgrave magazine is een tijdschrift voor de detailhandel. De oplagen zijn per emissie.