Klimaat en weer

Op http://www.weatheronline.co.uk/ staat onder extra/ climate of the world/ Romania een beschrijving met links van het klimaat van Roemenië. De temperaturen extremen zijn in het land flink groter dan in NL (-38,5 en 44,5gr C, een verschil van 83gr; NL -28,5 en 38,5; 67gr verschil) en dat past bij een landklimaat. De indeling van Köppen, die de koppeling legt van klimaat met vegetatie, bevestigt dit. Het grootste deel van Roemenië (m.n. de laagvlakten) kent een gematigd landklimaat met als specifieke kenmerken een kort voorjaar, een hete zomer, een herfst met veel zon en herfstkleuren, lange koude winters (november tot in maart) en neerslag over het hele jaar. De bergring van de Karpaten blokkeert in het westen de invloed van oceaandepressies en in het oosten die van droge continentale kou/ hitte uit Siberië en Centraal Azië. Daardoor neemt de hoeveelheid neerslag van west naar oost duidelijk af; van gemiddeld ruim 1000mm hier en daar in de bergen tot rond 400mm aan de Zwarte Zeekust en in de Donau delta. Langs de Zwarte Zee heerst een mediterraan klimaat met weinig neerslag, minder koude winters en minder hete zomers. In Moldavië ten noorden daarvan valt weer wat meer en zijn de temperatuur verschillen weer beduidend groter. De meeste neerslag valt in de zomer (veel onweersbuien hetgeen de duur verkort; p/j in Boekarest gemiddeld op 40 en in Constanța op 25 etmalen) en de minste in de nawinter en het vroege voorjaar.  

In en binnen de bergring is het ’s zomers koeler en valt relatief veel neerslag (ook weer verspreid over het jaar). Daardoor lijkt de vegetatie hier op die van landen met een zeeklimaat. Toch wordt het bijv. in Moldavië en Transsylvanië ’s zomers naar de maatstaf van NL en BE best wel warm en de winters zijn er koud genoeg om er in te voorzien dat elk jaar kan worden geskied. Er zijn zelfs hoge bergstreken met permafrost. Het aantal dagen p/j waarop de temperatuur onder het vriespunt komt (vorstdagen) ligt op 2500m hoogte in de buurt van Brașov op 261, in Boekarest op 109 en in Constanța aan de Zwarte Zeekust op 70. In heel Roemenië is de kans op een witte kerst flink groter dan in NL of BE. Zelfs aan de Zwarte Zeekust ligt ze nog op 65%, in het relatief milde Timişoara bij de westgrens met Servië op 70% en in de rest van het land hoger (van 75 tot ruim 90% in de westelijke Karpaten). Als tegenhanger is m.n. in de laagvlakten het doorsnee aantal bloedhete dagen p/j (temperaturen tot boven 32gr) op veel plaatsen ook groot. Vooral in Timişoara e.o. gaat veelvuldige zomerse hitte vaak gepaard met plaknachten (hogere luchtvochtigheid dan in Boekarest en de meeste andere plaatsen). 

Op http://www.weatherbase.com/ (Europe/ Romania) zijn gedetailleerde klimaatcijfers te vinden. Het lijstje hieronder toont een aantal gemiddelden voor Timişoara (TI) in de laagvlakte in het zuidwesten, de hoofdstad Boekarest (BO) in de laagvlakte in het zuiden, Constanța (CO) aan de Zwarte Zeekust, Iași (IA) in het noordoosten op de grens met Moldavië en Cluj (CL) op 400m hoogte midden in Transsylvanië. Vorstdagen zijn etmalen waarop het kwik op enig moment onder 0 gr C komt (alle temperaturen zijn in gr. C) en neerslagdagen etmalen waarop op enig moment neerslag valt (alles in mm).

Via http://en.wikipedia.org/wiki/Romania#Climate is ook erg veel te achterhalen. Het doorsnee aantal zonuren p/j ligt in Roemenië erg hoog, in Boekarest op 2167 (bijna 6 p/d; van 2½u p/d in jan. tot 11u p/d in juli) en in Timişoara op 2000 (dec. 2½u, juli/ augustus ruim 9u p/d). Door de gecompliceerde geografie kent Roemenië veel lokale winden. Vochtige noordwesten winden komen het meest voor, maar de droge wind uit het noordoosten is uitgesprokener aanwezig. De wintervariant crivăț maakt het ijskoud en in de zomer brengt ze wat verkoeling. Dat is minder het geval bij de austru (naar de Romeinse god Auster), een siroccoachtige hete wind uit het zuidwesten die in het westen van het land voorkomt. In de winter brengt ze droge kou. Door vochtige westenwinden loopt de temperatuur hier dan soms wat op. De nemirul (zwarte wind) is een stormwind van de oostelijke Karpaten. De băltărețul is een warme vochtige zuidwesten wind die in de zomer voorkomt in zuid Roemenië. De boeren zijn er wel blij mee omdat ze vaak regen brengt. Roemenië kent ook een harde droge warme föhnwind uit het zuidoosten of oosten vanuit de bergen (de Coşava). Deze komt voor in het zuidwesten.          

Qua extreem weer is de hoogst gemeten temperatuur ooit 44,5 gr. C (op 10 augustus 1951 in Ion Sion in het zuidoosten). Er zijn wel vaker temperaturen boven 40gr C waargenomen, meestal in het zuiden en o.m. in de zomers van 2000 en 2007 op veel plaatsen in het zuidoosten. De laagste temperatuur ooit (-38,5gr C) is in januari 1942 geregistreerd in Bod bij Braşov. De meeste regen in 24u viel op 19 juli 1934 in Deva in het westen (262mm). Qua klimaat verandering steeg tussen 1961 en 2007 buiten de Karpaten de gemiddelde jaartemperatuur in de zomer met 2gr en in de winter in Roemeens Moldavië met meer dan 2 gr. Deze stijgingen waren te groot om toevallig te zijn. In de herfst leek het landelijk iets af te koelen en er leek in het zuiden meer regen te vallen. In het noorden en zuidwesten nam in het najaar het aantal dagen met meer dan 10mm regen significant toe. Landelijk werd ook vaker rijp waargenomen (bron (http://www.meteoromania.ro/ meteorology/ climatology/ climatic information).