Klimaat

Weer

Door de grootte van Frankrijk en de hoogteverschillen variëren temperatuur en neer­slagpa­tronen sterk. In het westen en noorden van het land heerst een zeeklimaat. Het weer is hier wisselvallig en het gehele jaar door (gemiddeld op zo’n 9 dagen per maand) kan er regen vallen. Van noordwest naar zuidwest varieert de normale maximumtempe­ratuur in de Atlanti­sche zone in januari tussen 6 en 11 graden en de minimumtempera­tuur tussen 1 en 3 gra­den C. In augustus liggen deze cijfers op respectievelijk 24 en 28 graden en 13 en 16 gra­den. Langs de Middellandse-Zeekust loopt in januari de tempe­ratuur door de bank genomen uiteen van 12 graden overdag tot 3 graden s’nachts en in augustus van 30 graden overdag tot 19 graden tegen de ochtend. In de winter valt hier op zo’n 7 dagen per maand regen en in de zomer op hooguit 2 dagen p/m. Dan schijnt meestal de zon. Sneeuw valt er zo zelden dat het in de krant en op tv komt. In het oosten van Frankrijk is de invloed van de zee minder merk­baar en dit maakt door jaar en etmaal heen de temperatuuruitersten groter. Evenals in de mediterrane gebieden valt hier ’s winters duidelijk vaker neerslag dan ’s zomers en net als in de bergen sneeuwt het in het winterhalfjaar vaker. De jaar­lijkse neerslaghoeveelheden varië­ren van 600 mm rond Parijs, in de mediterrane re­gio en op het centraal mas­sief via 1000 mm in Bretagne tot 1500 mm of meer langs westhellingen in Alpen en Pyre­neeën. Landelijk schijnt de zon gemiddeld 1900 uur p/j, maar in de Mediterrane regio kan dat oplopen tot 2900 uur.

Winden

Winden spelen in het Franse klimaat een belangrijke rol. Het meest berucht is de van noord naar zuid waaiende mistral die s’winters van het koude centraal massief afkomt en het Rhônedal als trekgat gebruikt. Deze droge wind kan oplopen tot kracht 10 bij een temperatuur die soms onder het vries­punt ligt en ze buldert gemiddeld 4 dagen door. Een vergelijkbare noordoosten wind is de tramontane die kan waaien tussen het Centraal massief en de Pyreneeën. Andere winden uit die richting zijn de droge en koude, maar iets minder heftige bise in de buurt van Genève en her en der in west Frankrijk en de koude, vochtige en harde galerne in west Frankrijk (gwalam op zijn Bretons). De laatste wind gaat gepaard met een snelle temperatuurdaling en korte felle buien. De cers is een harde droge westenwind in het zuiden van de Zuid Franse Langeudoc. In de winter is ze koud en in de zomer warm. De autan is een warme valwind uit het zuidoosten die vanuit Spanje vanaf de Pyreneeën komt. Er bestaat een droge, witte (autan blanc) en een vochtige zwarte variant (autan noir) die korter duurt. Beide veroorzaken gemakkelijk lawines. In de dalen van de Pyreneeën waait soms de balaguère, een warme wind uit het zuiden met een vleug van avontuur die helemaal uit de Sahara kan komen. Vanaf de Pyreneeën en in de Elzas kan een droge warme föhn waaien. In de Elzas draagt ze er toe bij dat Colmar met 530 mm neerslag p/j de droogste plaats van Frankrijk is en in de Pyreneeën kan de föhn de temperatuur in enkele uren 10 tot 20 graden C doen oplopen. Harde droge winden die langdurig staan verhogen het risico op bosbranden en maken sommige mensen humeurig en geïrriteerd tot zelfs gewelddadig of krankzinnig. De marin is een goedaardige warme zuidoostelijke wind uit de Middellandse Zee die bewolking en regen brengt en weinig schade aanricht. In West-Frankrijk ontstaat op gezette tijden flinke stormschade door Atlantische herfst en winterdepressies. Zomerse onweerscomplexen gaan in Frankrijk nogal eens gepaard met valwinden en windhozen.

De zomer van 2003

De zomer van 2003 was in Frankrijk wellicht nog extremer dan in de rest van West-Europa. Gedurende de 1e helft van augustus beleefde het land de zwaarste hittegolf sinds 1947. Op 15% van de weerstations van zuid naar noordoost was de temperatuur op enig mo­ment boven 40 gr C. uitgestegen. De sterfte onder bejaarden liep tijdens de langdurige hittegolven sterk op en er was veel schade door bosbranden en door overstromingen en ex­treme winden ten gevolge van enorme onweerscomplexen.