Economische betekenis en beleid

Voor 2008 verwachtte het WTTC dat de sector 11,3% van het BBP (EU 3,6%) en 15,8% van de werk­gelegenheid op zou brengen (EU 3,9%) en met de uit­straling over de hele eco­nomie meegerekend res­pectievelijk 23% (EU 10,2%) en 27,8% (EU 10,8%). Van de kapi­taalsinveste­ringen zou 31,3% in het toerisme te­rechtkomen (EU 8,9%) en 11,2% van de overheidsuitgaven zou er heen gaan (EU 3,2%). Zowel de groeicijfers ten opzichte van 2007 als de verwachte groeicijfers t/m 2018 van het toerisme liggen wat deze punten betreft flink boven het EU gemiddelde. De Maltezen zelf gaven naar Eu maatstaven weinig uit aan vakanties en reis­verkeer (naar verwachting 7,3% van hun budget in 2008, -3,1%; EU 10,4%, +2,4%) en ook de verwachte groei t/m 2018 blijft hierin achter bij de groei die binnen de Eu wordt verwacht. De eilanden zullen in 2008 naar verwachting rond 3,5 keer zoveel geld binnenhalen uit het toerisme dan dat eilanders er zelf aan uitgeven (respectievelijk €896 om €255 miljoen) en daarmee behoort men met Spanje en Griekenland tot de EU top. Het toerisme is voor Malta de belangrijkste economische sector. Het draagt meer bij aan de economie dan in enig ander EU land. Dit maakt het land kwetsbaar voor verschijn­se­len die het va­kantieverkeer doen teruglopen als terrorismedreiging, oorlog, epidemieën en economi­sche wereldrecessie. Doordat Malta relatief duur is geworden krijgt men bo­vendien steeds meer concurrentie van goedkope vakantiebestemmingen als Turkije. Dit alles zorgde tussen 2001 en 2003 voor een dip in de toeristenindustrie. De beleids­ma­kers op Malta probeerden dit tij te keren door zich (mede vanwege de kleine winstmar­ges) minder eenzijdig te richten op massatoerisme naar zon en strand, door het toerisme meer over de seizoenen te spreiden en door de norm van gastvrijheid van de eilanders sterker te profileren. Ook kregen voorzieningen die buiten de allergoedkoopste prijsklas­sen vallen meer nadruk, mede om toeristen te trekken die bewust voor Malta kiezen. Cruiseschiptoerisme is bijv erg in opkomst. De verwachtingen t/m 2018 waren in 2008 wel weer gunstig naar EU maatstaven.

Inkomend toerisme

In 2006 werd Malta bezocht door ruim 1,1 miljoen verblijfstoeristen (-3%) en 408.000 cruisetoeristen (+26%, voor 92% op doorreis). De inkom­sten uit inkomend toerisme (rond €970 miljoen; -2%) kwamen voor 48% uit pakketreizen, voor 18% (-1%) uit reizen en onderkomens van bonnefooi reizigers en voor de rest (34%; +1%) uit bestedingen op de eilanden. Verblijfstoeristen boekten gemiddeld 9,5 nacht, het langst in eigen privé onderkomens (13,5 nacht) en het kortst in 5sterenhotels (6,5 nachten). In 2006 telde men 40.200 toeristische bedden (+5%; voor 80% hotelbedden). De jaarlijkse bezettingsgraad daarvan lag op 53%; in de drukste maand augustus op 83% (-3% t.o.v augustus 2005). Bezoekers brachten 10,5 miljoen overnachtingen door (-4%), voor 77% betaald). Het aandeel hotelovernachtingen lag rond 65%. De bijdrage daarin van 4 sterrenhotels is veruit het groots en die van 4 en 5 sterrenhotels steeg. De 5sterrenhotels waren in augustus voor 97% en de 4sterrenhotels voor 90% volgeboekt. Overnachten in gemeubileerde appartementen (8% van het totaal) werd ook populairder, de bijdrage van eigen privé-onderkomens (4%) en appartementenhotels (4,5%) werd kleiner en die van overige onderkomens bleef rond 18% hangen.

De meeste verblijfstoeristen kwamen uit het VK (38% in 2006, 41% in 2005; -3%), gevolgd door Duitsland (11%, -1%), Italië (10%; +2%), Frankrijk (6%, -1%) en Nederland (3,4%, +0,3%). Onder de landen die meer dan 20.000 gasten bijdroegen ging het bezoek uit Rusland, België, Zwitserland en Denemarken omhoog en dat uit Oostenrijk en Zweden daalde. Van de be­taalde overnachtingen op Malta en Gozo komt nog geen 5% op naam van Maltezen. Van 1992 t/m 2006 steeg het aantal toeristen dat met cruiseschepen kwam van 52.000 naar 408.000. Daarmee werden cruiseschepen qua aantallen gasten na hotels (821.000) het voornaamste toeristische onderkomen. Het grootste aandeel cruisetoeristen kwam uit Italië (23,5%; in 2005 22%; -1%), gevolgd door Duitsland (18%, -2%), Spanje (15,5%; -2%) en de VS (10%; +1%). Voor 2007 zagen de 1^e concrete cijfers er veelbelovend uit. Men leek af te stevenen op 11% meer bezoekers; bijna 4% meer overnachtingen en 7% meer inkomsten. 

Binnenlands en uitgaand toerisme

Het aantal reizen van Maltezen groeit de laatste jaren flink. In 2006 koos een Maltees 224.000 het luchtruim (+12%) om elders in totaal zo’n €250 miljoen uit te geven (+15%). In het 1^e kwartaal van 2008 ging het aantal met 27% omhoog t.o.v het 1^e kwartaal van 2007 (van 46.700 maar 59.300). Rond 94% reisde door de lucht, maar het aandeel dat het ruime sop koos steeg doordat Italië (m.n Sicilië) vaker het doelwit was. Ruim 90% ging naar een EU land. Zowel Italië als het VK was in 30% van de gevallen de bestemming, maar het deel dat naar een land buiten de EU reisde (vaak Tunesië) nam toe met maar liefst 233% (van 2480 naar 8260; van 5 naar 14%). Onder Maltese reizigers zat de grootste stijging bij vrouwen en 45plussers.  In 2004 was voor de reislustige Maltees Italië de meest voor­komende be­stemming (24%), ge­volgd door het VK (23%), Frankrijk (7%), Tunesië (7%) en Duits­land (5%). Vooral de be­langstelling voor Frankrijk en Duitsland groeide toen sterk.

Toerisme, onderwijs en werkgelegenheid

Op de toeristenschool van Malta studeren jaarlijks zo’n 1500 Maltezen af als kok of gids. Ook komen veel jonge buitenlanders naar Malta om (voornamelijk Engelse) taalcursussen te volgen (6% van de toeristen over 2006; 66.000, +7% t.o.v. 2005). De grootste contingenten daarbij waren vrouwen (57%), 16 en 17 jarigen (27%) en Europeanen (96%: Duitsers 24%, Italianen 15,5%, Fransen 13%, Russen 10%, Oostenrijkers 8%). In 2006 telde de toeristische sector bijna 9000 voltijdbanen (-0,5%; voor tweederde mannen).