Wetenswaardigheden

Malta en buitenlanden

Op 1/1-2008 woonden 449 Maltezen officieel in Nederland, waarvan 195 van de 2e generatie (in Nederland geboren kinderen; op 11 na uit een gemengd huwelijk). In Malta wonen ongeveer 400 Nederlanders van de 1e generatie.

Veel Maltezen zien Nederland als een vrijgevochten land waar alles mag. Jongeren vinden dat vaak wel interessant, maar traditioneel ingestelde ouderen vinden het maar niks.

Bij de volkstelling van 2005 vormden onder de ruim 12.000 buitenlanders de 4713 Britten de grootste groep, gevolgd door Italianen (585), Duitsers (518) en Libiërs (493). Zo’n 1200 kwamen uit andere EU landen. Men telde 800 bewoners uit de VS, Canada en Australië. 

Tussen 1946 en 1994 emigreerden ruim 150.000 Maltezen van wie 90.000 naar Australië, 32.000 naar de Britse eilanden, 20.000 naar Canada (20.000) en 11.000 naar de VS. In de meeste gevallen ging het om jonge ongehuwde werkloze mannen. Tussen 1995 en 2002 emigreerden slechts zo’n 100 mensen per jaar.

Tussen 1946 en 2003 keerden ruim 26.000 emigranten terug naar Malta; het merendeel na een verblijf in het buitenland van minder dan 5 jaar. Op Malta waren in 2002 vijf verenigingen van teruggekeerde emigranten.

Libië ligt ruim een half uur vliegen van Malta. De onderlinge relaties tussen beide landen zijn goed. Veel zakenmensen van elders gebruiken Malta als springplank naar Libië en/of laten hun familie op Malta wonen terwijl ze in Libië werken.

De katoenindustrie en citrusvruchtenteelt op Malta zijn een erfenis van de Arabieren.

Tussen 2002 en juli 2005 arriveerden bijna 5000 bootvluchtelingen op de eilanden. In de zomer van 2005 waren het er honderden per week, vaak uit Afrika. Een aantal vluchtelingen verdrinkt doordat hun overvolle boten kapseizen. Bij nadering van de kustwacht worden ze door de mensensmokkelaars soms simpelweg overboord gezet.

Van de 1272 asielverzoeken in 2006 werd de helft afgewezen. Er werden 28 verzoeken gehonoreerd volgens de Genève conventie en 521 op humanitaire gronden.

Nederlanders die Malta bezoeken maken vaak gewag van de gastvrijheid van de Maltezen, maar tegelijk wordt door hen de sterke vreemdelingenangst onder Maltezen ten opzichte mensen met een Arabisch of Afrikaans uiterlijk wel als negatief punt genoemd.

Maltezen

Malta kent een 2deling van Labour en conservatieven (beide groepen herbergen rond 45% van de bevolking) en heftige onderlinge debatten zijn niet ongewoon.

Het Maltese traditionele collectivisme dat ten grondslag ligt aan de gastvrijheid en “voor wat hoort wat vrijgevigheid” staat op gespannen voet met de op Britse leest geschoeide wetgeving en de daaraan verbonden formele scheiding van zakelijk en privé; kerk en staat. Dit werkt klachten over corruptie en vriendjespolitiek in de hand.

Het systeem van wederkerige dienstverlening begint al op scholen, waar leraren vaak cadeautjes krijgen van leerlingen of hun ouders om hen gunstig te stemmen.

Belastingontduiking is op Malta zo wijdverbreid dat er volgens sommige bronnen niet gestraft wordt omdat er geen beginnen aan is. In rechtspraak en ambtenarij is gebruik van overheidsmiddelen voor privé-doeleinden heel gewoon, onderzoekers toveren vaak cijfers tevoorschijn die opdrachtgevers welgevallig zijn en in de zakenwereld worden veel orders binnen gesleept via cadeautjes, snoepreisjes en feestjes.

In de Maltese politiek stemt men meer op personen dan op partijen. De beide politieke partijen stellen vaak mensen verkiesbaar die een kring van supporters hebben. Daardoor komen er relatief veel geestelijken en weinig vrouwen in de politiek terecht.

Op Malta zijn vaak volle wachtkamers in kantoren van een politicus van mensen die gunsten (bijv. hulp bij het krijgen van een baantje) verwachten in ruil voor hun stem.

De meest voorkomende achternamen op Malta zijn Borg (3,3% bevolking in 2005), gevolgd door Camillerie (3,1%), Vella (2,9%; veel op Gozo), Farrugia (2,9%) en Zammit (2,3%).

Vervoer en verkeer op Malta

Enkele Maltese vissersboottypen zijn de dghajsa en de vaak wat grotere luzza (meervoud: luzzu) die opgesierd is met het oog van Osiris. Vroeger waren het roeiboten, maar tegenwoordig zijn ze uitgerust met een buitenboordmotor. Behalve om te vissen, worden ze ook gebruikt voor toeristenvervoer.

Voor de komst van de automobiel en het scootertje geschiedde het vervoer over land op Malta met de karozzin, een Maltees koetsje. Voor 1931 was er op Malta een spoorlijntje.

Voor bezoekers

Het verkeer op Malta rijdt links. De minimumleeftijd om een auto te huren is 23 jaar; maar er worden ook scooters en fietsen verhuurd. De prijs van bussen wisselt en men kan met de bus overal komen. De stroomsterkte is 240 volt.

De koers van het Maltese pond (afgekort als M£ of ML: Maltese Lira) lag in 2006 en 2007 rond 0.42 ML voor 1 Euro of  € 2,33 voor 1 ML. Per 1/1-2008 is de Euro ingevoerd.

Malta kent Midden-Europese tijd en zomertijd. Winkeliers op Malta houden vaak ruimte voor een siësta. Ze zijn dan dikwijls tussen half 2 en half 4 dicht en gaan daarna weer open tot een uur of 7 (soms tot 10 uur). Kantoren zijn open van 8 tot 5 (met een uur middagpauze) en de banken zijn s’morgens open.

Malta kent een bloeiend nachtleven. Veel bars en discotheken zijn open tot in de kleine uurtjes.