Geschiedenis en ontwikkeling

In 1928 vonden in Griekenland voor het eerst experimentele radio-uitzendingen plaats door studenten van de Megareos school en door ingenieur Christos Tsigiridis bij een internatio­nale beurs in Thessaloniki. In 1930 werd het mogelijk om buitenlandse radiozenders te ont­vangen waardoor er vraag ontstond naar radio ontvangers. In 1935 begon S. Eleftheriou een radiozender in Piraeus die een jaar in de lucht bleef. Sindsdien wordt hij beschouwd als de grondlegger van de Griekse radio. Via een contract met het Duitse bedrijf Telefunken kwam er in 1938 de nationale radiozender EIR tot stand. De zender was aanvankelijk ’s avonds van 6 tot 12 te horen, maar weldra werd ook de zondagse mis vanuit de kathedraal van Athene uitgezonden. Van de vooroorlogse periode t/m het kolonelsregime fungeerde de publieke omroep als propagandamiddel voor de zittende regeringen. Tijdens de 2^e wereldoorlog vormden illegale radiozenders een belangrijke inspiratiebron voor de bezette Grieken. In de 60er jaren kwam er een compleet programma-aanbod en dankzij de komst van draagbare radio nam de populariteit van het medium snel toe. Piratenzenders wonnen tijdens en kort na het kolonelsregime verder aan invloed. In de 80^er jaren waren ze populairder dan de publieke omroep. Na de gemeenteraadsverkiezingen van 1986 stonden de burgemeesters van Athene, Piraeus en Thessaloniki lokale radiozenders toe. Sinds 1987 hoeven die niet meer van de overheid te zijn. Dit was niet tegen dovemansoren gezegd, want binnen enkele maanden zonden private zenders legaal uit in het hele land. De publieke radio-omroep kreeg het toen zwaar te verduren. In een poging om dit tij te keren bracht men in 2001 een duidelij­ker onderscheid aan in het programma-aanbod van de landelijke zenders. In 2005 telde Griekenland volgens het EJC 1156 radiozenders (ongeveer evenveel als Frankrijk). 

De geschiedenis van de TV begon in 1951 met een wet die radio en TV zenders van het leger toeliet. In 1961 werd in het kader van de internationale beurs van Thessaloniki het eerste experimentele TV station opgezet. In 1966 werd de TV in zoverre losgekoppeld van het leger dat op 23 februari naast de legerzender de burgerzender ERT (Elliniki Radiofonia Tileorasi) in het leven kon worden geroepen. In 1969 werd de staats TV aan Eurovisie gekoppeld om de maanlanding van de Apollo12 uit te kunnen zenden. In 1970 werd de nationale Radio en TV stichting NFRT opgericht. De 1^e TV uitzendingen in kleur vonden plaats in 1979. In 1980 (5 jaar na het herstel ven de democratie) werd de legerzender omgezet in de ERT2, later ET2. Het aantal Griekse huishoudingen met TV liep op van 2% in 1970 naar 75% in 1987. In dat jaar werd ET3 opgericht als regionale zender voor Noord-Griekenland met Thessaloniki als basis en de publieke TV kreeg concurrentie van commerciële zenders. In 1989 werd de onafhankelijke nationale radio en TV raad ingesteld om toe te zien op de uitzendmedia. Ook werd door de EU toetreding de mediawetgeving aangepast. In 1990 kwamen na Mega Channel en de Amerikaans geïnspireerde Antenna TV binnen enkele maanden tijd 140 lokale en landelijke commerciële zenders over de dam. Verder ging men over van het SECAM op het PAL kleursysteem en de import van buitenlandse TV programma’s groeide sterk. In 1994 kwamen Filmnet (commerciële films, live voetbal), Supersport en Fox-Kids K TV (nu Jetex) als abonneezenders in de lucht. In 1997 werd bij de publieke omroep ET1 de amusementszender. ET2, de nieuws en informatiezender, ging verder onder de naam NET.

In 1999 bezat 99% van de huishoudens TV en in 2001 had tweederde ervan video in huis. Ook kwamen in 1999 voor het eerst betaalde satellietzenders in de lucht (3 in getal). In 2002 konden via digitale satellietzender NOVA wereldwijd 100 TV zenders en 50 radioprogramma’s worden ontvangen. In 2006 lanceerde de ERT het betaal TV kanaal ERT Digital met 3 zenders en men organiseerde het Eurovisie songfestival omdat Elena Paparizou in het jaar ervoor het festival had gewonnen voor Griekenland. Qua ontvangst overheersen in Griekenland nog de traditionele zendmasten en TV antennes. In 2005 was minder dan 1% van de huishoudens op de kabel aangesloten en 8% had satellietontvangst.

De uitgaven voor TV reclame stegen tussen 1989 en 1996 van € 68 miljoen naar € 923 miljoen. Daarna daalden ze in één klap met 42%, maar tussen 2002 en 2005 lagen ze weer boven de € 800 miljoen.

Uitzendvoorwaarden, inkomsten en consumptie digitale media

De publieke omroep moet aan een aantal wettelijke voorschriften voldoen in de sfeer van behoud en bevordering van regionale en politieke diversiteit, de Griekse identiteit en cultuur (ondermeer via een symfonieorkest en een koor) en het verzorgen van uitzendingen voor Grieken in de diaspora. De commerciële omroepen halen hun inkomsten uit TV reclame en hebben een vergunning als lokale, regionale of landelijke omroep. Voor hen gelden strikte voorschriften in de sfeer van transparantie en eigendom en de ESR ziet daar op toe. Zo mag een mediaondernemer maximaal één TV zender in bezit hebben en hooguit een kwart van zijn aandelenkapitaal daarin investeren. TV zenders mogen voor maximaal 25% in bezit zijn van een eigenaar van buiten de EU. De TV is verder aangepast aan Europese regels, bijv over bescherming van de privacy en van minderjarigen en minderheden. De creativiteit van ondernemers om aan de regels te voldoen (of ze te ondervangen) heeft het medialandschap er niet overzichtelijker op gemaakt. De inkomsten van de publieke omroep komen vooral uit omroepbijdragen (88% in 2002), sponsering en overheidsubsidie. Tussen 2000 en 2006 ging minder dan 5% van de TV reclame-uitgaven er naartoe en ze trok hooguit 10% van de TV kijkers. Ook bij de radio kwam het aandeel van de publieke omroep in publiek en in advertentie-uitgaven niet of nauwelijks boven de 10%. Volgens het EJC steeg tussen 2003 en 2005 de gemiddelde TV kijktijd p/d van 233 naar 245 minuten (hoog naar EU maatstaven). De hoogste kijkcijfers komen voor onder vrouwen van 45+ en mannen van 65+.

Huidige TV

In 2002 was 6% van de Griekse TV zenders landelijk, 55% regionaal en 39% lokaal. In 2005 telde het land 4 publieke en 150 tot 160 commerciële TV zenders. Zowel publieke als private TV eigenaars beschikken over satellietkanalen voor Grieken in het buitenland. De publieke omroep ERT heeft naast zo’n satellietkanaal voor Grieken over de hele wereld (ERT world) de 3 zenders ET1, NET en ET3. Ook de nieuwe zender Vouli Tileorasi (parlement TV), die de politieke en maatschappelijke ontwikkelingen bijhoudt, valt onder de publieke omroep. ET1 (kijkaandeel begin 2003 rond 6%) heeft een erg gevarieerd aanbod. NET zendt voor driekwart nieuws en informatie uit en onder ET3 vallen regionale uitzendingen en uitzendingen voor Grieken in de buurlanden. Daarnaast zendt men een aantal internationale satellietkanalen als CNN, Euronews, Eurosport, TV5 Monde, Cyprus Sat, de Italiaanse RAI Uno en SAT1 gratis uit. De belangrijkste commerciële TV zenders zijn Ant1 van Minoas Kiriakou (19,4% kijkaandeel, 29,7% TV reclame-uitgaven in 2005) en Mega van Teletypos SA (18,5% kijkaandeel, 30,3% reclame-uitgaven). Tot de populaire commerciële zenders behoren verder Alpha (tot 2000: Skai, 13% kijkaandeel tussen september 2002 en mei 2003), Star (12% kijkaandeel in dezelfde periode) en Alter (10% kijkaandeel). In 2002 ging 30% van de TV reclame-uitgaven naar deze 3 zenders. Volks TV icoon Nico Mastorakis had een flink aandeel in de totstandkoming van ANT1 en Star. In Griekenland scoren reality TV programma’s, variétéshows, Griekse series, soap, spelletjes en sport de hoogste kijkcijfers. De door Giorgos Kapoutzidis geschreven serie Sto Para Pente op Mega was tussen 2005 en 2007 de populairste in zijn soort in Griekenland. In 2006 haalde de uitzending van het songfestival de hoogste kijkcijfers (ruim boven 80%). In de laatste week van juli 2007 zaten van de 10 meest bekeken programma’s 6 op Mega TV, 2 op ANT1, 1 op Star TV en 1 op NET. De tabel die nu volgt geeft een indruk van de verdeling qua programma-aanbod bij de meest bekeken publieke en commerciële zenders in 2002. 

Type programma	percentage uitzendtijd per zender in 2002
	ET1	NET	Mega	Ant1	Alpha	Star	Alter
Nieuws/info	38	75	40	37	60	22	23
Series	18	–	20	24	15	24	15
Films	8	6	18	18	20	28	27
Sport	15	2	2	–	3	–	–
Kunst & cultuur	8	15	1	1	1	–	12
Kinderprogramma’s	5	2	2	3	–	15	14
Licht amusement	2	–	16	16	1	10	8
Overige	5	–	1	1	–	1	1

Radio

De meeste van de bijna 1200 radiozenders in Griekenland zijn commerciële regionale en lokale zenders. De publieke omroep telt 27 zenders (2 mondiaal, 6 landelijk, 19 regionaal). Van de commerciële zenders hadden er in 2005 maar 35 een uitzendvergunning en slechts 138 kwamen daar eventueel voor in aanmerking. Sinds 2002 kennen de landelijke publieke zenders een duidelijke eigen identiteit. NET 105.8 zendt nieuws en informatie uit. Bij radio2 (die sinds 2002 in de lucht is) ligt de nadruk op Griekstalige kwaliteitsmuziek en radio3 is de cultuur en kunstzender. Sportzender ERA spor is de wereldmuziekzender KOSMOS er in 2002 bij gaan doen. Deze muziekzender begon als eerste met live contacten met luisteraars overal ter wereld. ERA 5 of “de stem van Griekenland” is de Griekse internationale radiozender. De zender FILIA (vriendschap) richt zich op de importpopulatie van ruim een miljoen in Griekenland zelf. Door deze herverdeling groeide het luisterbereik van de publieke omroep aanzienlijk. In 2002 bereikten de 5 publiek zenders ERA sport, NET, ERA 2 en 3 en Kosmos 12% van het luisterpubliek, waarvan ERA spor de helft voor rekening nam.

Bij de commerciële radiozenders zitten nieuws en actualiteiten en praatzenders (bijv 9.61-Flash) die vooral een wat ouder publiek trekken, De meesten zenden echter in hoofdzaak muziek uit. Een belangrijk onderscheid doet zich daarbij voor tussen zenders met louter Griekse muziek en zenders met alleen buitenlandse muziek. Ook zijn er sinds de 90er jaren een aantal gespecialiseerde muziekgenrekanalen bijgekomen op FM. Veel entertainment en muziekzenders organiseren evenementen, mede omdat ze moeite hebben om hun kostje bij elkaar te scharrelen via advertentie-inkomsten. In 2002 trokken alle Griekse radiozenders samen 5,3% van de reclame boodschappen en 5,9% van de mediareclame uitgaven. Daarvan ging 90% naar de commerciële stations. De belangrijkste commerciële radiozenders (waaronder Skai100.3, Antenna 97.1, Aristera90.2, Flash 96.1, radio Athena 99.1) zenden uit vanuit Athene. In april 2007 had volgens http://www.rayarthurradioconsulting.com/ Skai 100.3 de grootste luisterdichtheid onder 43 stations die bij werden gehouden. Het aantal luisteraars was sinds september 2005 toegenomen met 40.000. De nieuwe rockmuziekzender Red 96.3 FM had bij de meting in april in het 1^e jaar van haar bestaan 7,2% van het luisterpubliek getrokken. Leider bij de muziekzenders was de al sinds 1996 bestaande, maar als een komeet omhoog geschoten Lampsi FM van SBS (http://www.lampsifm.com/). In 2005 bereikte men 33% van de commerciële omroepluisteraars in groot Athene.

Sinds 2005 bestaat de Griekse radiozender Phoenix radio, die tijdens het kolonelregime al illegaal bestond, als internetzender onder http://www.phoenix-radio.gr/. Sinds april 2007 geldt hetzelfde voor  http://www.globalgreekradio.com/. Op wikipedia bestaat de pagina “list of radiostations in Greece” met korte info over en links naar een groot aantal radiozenders.