Digitale media

Geschiedenis

De Deense publieke omroep werd opgericht in 1925 onder de naam Radio-ordingen. In 1926 werd deze veranderd in Statsradiofonien en in 1959 in Danmark’s radio (DR), de naam die nu nog wordt gebruikt. De publieke omroep wordt betaald uit kijkgeld. In 2006 beheerde men landelijk 4 FM radiozenders, 14 digitale DAB (Digital Audio Broadcasting) radiozenders, 11 Web radiozenders, 2 TV stations en een erg populaire Website die ook per mobiele telefoon kan worden bezocht. In 1951 begon DR met haar eerste TV uitzendingen onder de naam DR1. In 1988 eindigde het monopolie van DR doordat de deels publieke omroep TV2 begon met uitzenden vanaf Odense op Funen. Deze omroep heeft qua TV thans 8 regiopoten (sinds 1997) en 5 dochterstations. In augustus 2006 nam men voor ruim €3 miljoen een FM radiostation over van Sky Radio. Sinds juli 2004 is TV2 betaald uit kijkgelden, reclame en overheidsgeld, hetgeen omstreden is. In 1996 werd DR2 gelanceerd als 3e publieke zender. Aanvankelijk was het een satelliet/ kabelzender. Het feit dat ze daardoor als publieke zender niet voor iedereen bereikbaar was, was ook erg omstreden. Daarom stond DR2 een tijdlang bekend als den hemmelige kanal  (het geheime kanaal)  Sinds april 2006 zend men ook op traditionele wijze uit en de zender heeft sterk aan populariteit gewonnen De rechts nationalistische en nogal xenofobe Deense Volkspartij heeft er lang over geklaagd dat ze constant door de publieke omroep DR werd afgekraakt. Daarop heeft DR een waakhondcomité ingesteld. Buiten de 3 publieke omroepen en de 8 regionale omroepen van TV2 kent Denemarken nog 5 andere regionale TV omroepen en 17 commerciële TV zenders. De 1e commerciële zenders werden de Britse satellietzenders TV3 en TV3+ die in de lucht zijn sinds 1988.

In 1950 was DR één van de 23 Europese publieke omroepen die de Europese uitzendunie EBU oprichtte. Deze organisatie werd ondermeer bekend via het Eurovisie songfestival en via de uitzending van internationale sportevenementen. In 2007 was met name door de opheffing van het Oostblok het aantal leden gegroeid tot 74 in 55 landen (waaronder de Deense TV2).

Tv-zenders: accenten en populariteit

De oudste publieke TV omroep DR1 heeft een gemengde programmering. In 2001 werd TV2 Zulu voor jongeren het 1e dochterstation van TV2. In 2004 volgde de 2e dochter, TV2Charlie voor volwassenen, gevolgd door TV2Sputnik, een kanaal waar men per geziene uitzending voor betaalt. Eind 2005 werd TV2film gelanceerd en eind 2006 TV2nieuws, een Deense zender die 24 uur per dag nieuws uitzendt. In de uitzendingen van DR2 ligt de nadruk op cultuur, komische satire, nieuwsuitdieping en documentaires. Op zaterdag hanteert deze zender een vast thema als leidraad. In 2006 stond gemiddeld in een week 91% van de geregistreerde TV toestellen aan. Daarbij waren TV2 en DR1 koploper, want 80% ervan was in een doorsnee week wel op deze kanalen afgestemd. Ze werden gevolgd door DR2 28%, TV3 26%, TV3+ en kanal4 beide 23%, TV2Zulu 21%, Kanal5 17%, TV2Charlie 12%, Discovery 9% en TV2film 8%. De Deense publieke TV omroepen trokken in 2006 gemiddeld 69% van de kijkers. Daarbij heeft TV2 een aandeel van 62% in de TV reclame. In de tabel hieronder staat een indeling van de publieke omroepen naar programmatypes in % (voor 2005).

Programmatype

Omroep

TV2

Zulu

Charl

DR1

DR2

Nieuws

10

13

7

Actualiteiten/ debat

13

2

11

14

19

Amusement/cultuur

10

11

25

27

38

Educatie

1

4

Muziek

1

2

3

7

1

Informatief onderhoudend

5

24

8

5

1

Drama/fictie

46

46

53

30

28

Sport

7

15

3

2

Regionaal

8

TV2film zond in 2005 voor 97% buitenlandse films uit en voor 3% Deense films. Het programma-aanbod van de belangrijkste commerciële zenders TV3, TV3+, Kanaal 5 en TV Danmark viel voor meer dan de helft onder de noemer drama en fictie (ondermeer films en series) en voor ruwweg een kwart onder informatief/ onderhoudend. Bij Discovery Channel was sprake van 40% amusement en cultuur en 49% informatief onderhoudend. De satellietzender Viasat Sport zond louter sportprogramma’s uit. De tabel die nu volgt laat de kijkeraandelen zien van de publieke omroepen naar programmatypes in % (voor 2005).

Programmatype

Omroep

TV2

Zulu

Charl

DR1

Dr2

Nieuws

20

19

13

Actualiteiten/ debat

13

1

7

13

9

Amusement/cultuur

9

10

17

17

36

Educatie

1

2

Muziek

1

5

2

1

Informatief onderhoudend

9

20

11

8

2

Drama/fictie

27

38

61

37

34

Sport

11

30

4

3

Regionaal

11

Bij TV3+ trokken de relatief schaarse sportuitzendingen wel 32% van het kijkerspubliek. Het aandeel Deense TV toestellen dat gemiddeld over een dag minstens 1 minuut afgestemd stond op reclamespots was het grootst bij TV2 kijkers (43%), gevolgd door TV3 (11%), TV3+ (8%), Kanal4 (6,5%), Kanal5 (5%) en TV2Zulu (4%). DR1 en 2 zenden geen reclame uit.

Radio

In 1920 begonnen in Denemarken radio amateurs met experimentele radio-uitzendingen. In 1923 volgden nieuwsuitzendingen door 3 grote kranten die in 1925 uitmondden in de oprichting van de publieke omroep. In 1951 kwam er een 2e radiozender en in 1963 een 3e. Toen in 1959 de naam DR werd ingevoerd voor de publieke omroep werden de concurrerende nieuwsuitzendingen vervangen door één enkele nieuwsdienst die Pressens radioavis heette en tot 1965 onder auspiciën stond van de Deense kranten. Tegenwoordig heeft DR 4 zenders. Bij P1 (programma 1,10% bereik luisterpubliek in 2006) ligt de nadruk op informatief en cultureel, P2 (5% bereik) is de klassieke zender, P3 (2% bereik) zendt entertainment, humor, nieuws en wat sport uit en P4 (±24% bereik) naast nieuws, verkeersinformatie en sport veel popmuziek. Vanaf 1983 kwam er een groeiend aantal lokale radiostations. Aanvankelijk werden die betaald uit vrijwillige bijdragen van organisaties, maar sinds 1988 hebben ze ook reclame-inkomsten. Thans zijn er zo’n 100 lokale en regionale commerciële radiozenders die vooral muziek en nieuws in de ether brengen. Daarvan zijn er 3 landelijk; Radio2 sinds 1997 en Sky radio op Fm sinds 2003. In 2006 kwam deze zender in handen van TV2 en sinds 2007 zend ze uit als TV2 radio. Radio100FM van TALPA kocht in 2003 een 3e landelijke kanaal op FM. De digitale uitzendingen van DAB, die sinds 2002 bestaan, zijn deels van DR en deels in commerciële handen. Vaak gaat het hierbij om gespecialiseerde kanalen (bijv op één muziekgenre). In 2006 hadden DB zenders rond 63% van de luistermarkt in handen, de commerciële zenders ongeveer 33% en buitenlandse zenders de rest (zo’n 3%).