Geschiedenis en achtergronden

De Maltese uitgeverswereld houdt niet van pottenkijkers. Malta heeft geen oplagebureau. Jaarverslagen van uitgevers of recente informatie over aantallen titels en oplagen van Mal­tese kranten en vooral tijdschriften zijn vrijwel niet op het internet te vinden, tenzij men er flink voor wil betalen. Hetzelfde geldt voor informatie over advertentie-uitgaven. De meeste in Malta gelezen titels van gedrukte media komen uit het buitenland. Persdis­tributeur Miller verspreidde in 2007 maar liefst 2500 titels over 1000 verkooppunten. Rond 2001 telde Malta volgens Press reference 15 eigen krantentitels en in 2006 vermeldde op de overheidssite het ministerie van informatie 16 titels; 8 Engelstalige en 8 Malteestalige. Een aantal eigen tijdschrifttitels wordt als bijlage gekoppeld aan kranten. Ook de vrij verkrijgbare informatie over de persgeschiedenis vertoont hiaten. Een van de roomse krantjes die tussen 1730 en 1760 actief deelnam aan de toenmalige politiek-religieuze pole­miek was Lehen Iss-sewwa van de Azzjoni Kattolika. Volgens de nationale bibliotheek gaven in 1798 de Franse bezetters van toen het Journal de Malta uit als eerste krant. Tussen 1800 en 1814 verscheen onder het Britse protectoraat kort na elkaar een 4tal Italiaanstalige krantjes. In 1813 kwam het staatsblad voor het eerst uit onder de titel Gazetta del Governo. De instelling van persvrijheid in 1839 resulteerde in een groot aantal Italiaans, Engels en Malteestalige kranten en periodieken. De in 1922 door lord Gerald Strickland opgerichte uit­geverij Progress press werd vernoemd naar de reeds verschijnende Malteestalige krant Il-Progress. De reden van oprichting was de aankoop van deze krant en de toevoeging van de Engelstalige bijlage Times of Malta. Sinds 1935 bestaat deze als onafhankelijke krant en als grootste krant van Malta. Mabel Strickland (de dochter van) is een tijdlang hoofdredactrice geweest.

De Maltese nieuwspers

Op de site About Malta is onder nieuws en media een pagina te vinden van Sergio Grech over de geschiedenis van Maltese uitgeverijen. Aan de linkerkant van het politieke spectrum domineert de in 1944 door Reggie Miller opgerichte Union Press. Ze is eigendom van de grootste vakbond GWU en heeft affiniteit met de Maltese Arbeiderspartij MLP. Een belangrijke uitgave is de weekkrant Torch (toorts) die tot 1959 2talig was. Sindsdien heet de krant op zijn Maltees It-Torċa en de oplage ligt nu rond 30.000. In 1962 begon men met het uitgeven van het dagblad L-Orrizont (Maltees voor horizon, oplage 25.000). Een andere uitgave is de MLP zondagskrant Kull Hadd. Tot de periodieken die men uitgeeft behoort het TV blad Antenna (oplage 10.000). Aangetrokken door de groeiende advertentie-inkomsten van Allied Press richtte een groep zakenmensen begin 90er jaren Standard Publications op. Hun publicaties worden ingedeeld bij het politieke centrum en gezien als pleitbezorger van een vrije markt. Men begon met de Malta Independent on Sunday die, aangemoedigd door het succes, werd opgevolgd door het dagblad Malta Independent (waarvan het succes tegenviel; oplage rond 16.000) en Malta Business Weekly. Malta Independent on Sunday gaat tegenwoordig vergezeld van de gratis bijlage Living 2000. Network Publications geeft de non-conformistische tabloidformaat weekkrantjes Malta Today en Business Times en enkele tijdschriften uit (bijv Euromag en Malta Today bijlage True magazine).

Ter rechterzijde domineert Progress Press dat sinds 1939 onderdeel uitmaakt van de Allied group. Deze bestaat uit Allied newspapers en tijdschriftenpool Mediamaker. De uitgeverij stond onder Engelse leiding en was altijd voorstander van Engelse aanwezigheid in Malta. In 1971 kwam er een zondagseditie van het dagblad Times (oplage 23.000); de Sunday Times of Malta (oplage 33.000). De kranten publiceren veel cultuur en buitenlands nieuws en worden beschouwd als gematigd conservatief. Tot de tijdschriftentitels van Mediamaker behoren Pink en M. Het tijdschrift Pink (gekoppeld aan Times) besteedde rond 2006 nogal wat aandacht aan vrouwenemancipatie op Malta. De rechtse PN (Partit Nazzjonalista) geeft 2 kranten uit, het dagblad In-Nazzjon (de natie, oplage 20.000) en de zondagskrant Il-Mument (het moment; oplage 25.000). Tegenwoordig verschijnen via uitgeverij Media Centre van het aartsbisdom op zaterdag de 2 weekkranten Il-Gensillum (Het volk vandaag; oplage 13.000) en Lehen es-Sewwa (de stem der waarheid; oplage 2002 rond 10.000).