Voorgeschiedenis en huidige uitgeversconcerns

De 1^e krant in Finland werd in 1771 uitgegeven door de gedistingeerde Aurora sociëteit in Turku (Zweedse naam: Åbu). Ze droeg de nogal prozaïsche titel “Tidningar utgifte at et Sällskap i Åbu” (krantenuitgave van een sociëteit in Turku). Later werd de naam veranderd in Åbu Tidningar. De krant zou nog 90 jaar bestaan en was een tijdlang officiële overheidskrant en voornaamste nieuwsbron. In 1775 kwam het door Antti Lizelius uitgegeven educatieve Suomenkieliset Tieto-sanomat uit als 1^e Finstalige krant. Tussen 1820 en 1830 werd het Fins  meerderheidstaal en in 1844 verscheen de 1^e krant in de taal met regelmaat. Het 1^e Finstalige tijdschrift was Mehiläinen (wesp) van Elias Lönnrot dat 2 jaargangen beleefde (1836/37 en 1839/40). In 1836 kwam het religieuze tijdschrift Hengelliisiä Sanomia uit als 2talige publicatie. Het in 1885 gepubliceerde medische blad Duodecim zou het oudste Finstalige vaktijdschrift worden. Thans leeft het voort onder de naam Suomen Lääkärilehti. Ook tijdschriften voor vrouwen, kinderen en hobbyisten en geïllustreerde tijdschriften verschenen in de 2^e helft van de 19^e eeuw. Tussen 1980 en 1990  begonnen Finse kranten met het uitbreiden van hun aanbod tot andere media. De 90er jaren werden gekenmerkt door toenemende uitwisseling (bijv weekendbijlagen en drukcapaciteit bij regiobladen) en door ketenvorming in de pers. In 2004 waren er 22 krantenketens waarvan er 3 Zweedstalige kranten uitgaven.

In 1997 ontstond de Alma media groep door een fusie van de Aamulehti groep (de 2^e krantenuitgever van het land) met de in 1957 opgerichte en oudste commerciële TV maatschappij MTV Oy. De groep is het 2^e mediaconcern van Finland en thans heeft de Zweedse uitgever Bonnier er ook een flinke vinger in de pap. Ze is actief op het gebied van pers, radio en TV en op de zakelijke markt. In 1998 volgde een fusie van de grootste boekenuitgever Söderstrom Oy (WSOY) met tijdschriftenuitgever Sanoma en Helsinki Media tot Sanoma WSOY. In 2001 kreeg men de tijdschriftenafdeling van het Nederlandse VNU in handen waardoor men uit kon groeien tot één van de 5 grootste tijdschriftenuitgevers van Europa. De groep geeft 232 magazines uit in 9 Europese landen die herkenbaar zijn aan hun lay-out. Met inbegrip van de andere bezigheden (het exploiteren van boekwinkels, kiosken en restaurants; distributie, films) is men actief in 16 Europese landen. Sanoma WSOY is het grootste mediaconcern in Finland. Naast uitzendmedia en tijdschriften heeft het ondermeer 6 dagbladen (waaronder de 2 grootste) en de op één na grootste zakenkrant in handen. In 2004 bezat Sanoma met 6 titels 37% van de dagbladoplagen en Alma kwam met 10 titels tot 22%. In 2006 waren Sanoma WSOY en Alma samen verantwoordelijk voor 56% van de Finse dagbladoplage.

Kranten

De oplage van alle kranten samen daalde tussen 1995 en 2005 van 3,34 miljoen naar 3,15 miljoen of van 674 naar 615 per 1000 inwoners. In 2005 bedroeg die van dagbladen 518/1000. Daarmee lag men nog wel 1^e binnen de EU en wereldwijd bezette men een 3^e plek na Noorwegen en Japan. In 2005 had 70% van de huishoudens een krantenabonnement. In 2004 las 82% van de 12 tot 70 jarigen dagelijks in de krant gedurende gemiddeld 48 minuten. In 2006 deed 76% van de Finnen vanaf 10 jaar dit elke dag en 84% van hen had vertrouwen in wat ze lazen. In dat jaar kwamen in Finland 54 betaalde kranten 4 keer of vaker per week uit met een totaaloplage van 2,3 miljoen. Bijna 60% daarvan (32 kranten met een totaaloplage van 1,6 miljoen) verscheen 7 keer per week, dus ook op zondag. Er zijn 8 landelijke dagbladen en 13 Zweedstalige kranten met als grootste uitgever de Hufvedstadsbladet groep. Slechts 10 kranten horen niet bij een keten.

Naast de betaalde kranten waren er 145 gratis huis aan huisbladen en andere gratis kranten met een totaaloplage van ruim 0,8 miljoen. Finnen lezen hun krant graag buiten, bijv tijdens pauzes of wanneer ze onderweg moeten wachten. Kleinere kranten die niet dagelijks uitkomen verschijnen steeds vaker in tabloidformaat en grotere geven steeds meer lifestyle en amusementsbijlagen uit in dit formaat. Het formaat is het meest populair bij kranten die 1 tot 3 keer (93%) of 4 tot 6 keer p/w uitkomen (42%). Van de 31 die 7 keer p/w uitkomen verschijnen er slechts 5 in deze handzame grootte waar wind minder vat op krijgt. M.n. jongeren en alleenstaanden lezen hun krant steeds vaker op de meer weerbestendige laptop. Nieuwe niches in de krantenmarkt zijn moeilijk te vinden. De gratis Metro is opgekocht door Sanoma en is in 18 steden verkrijgbaar. In 2005 haalden de Finse kranten hun inkomsten voor 58% uit advertenties; voor 41,7% uit abonnementen en voor slechts 0,3% uit losse verkoop.

Top10 Finse kranten
Naam	Frequentie p/w	Oplage 2005/2006	Gebied	Uitgever
Helsingin Sanomat	7	433.000	Land	Sanoma
Ilta Sanomat	6	196.000	Land	Sanoma
Aamulehti	7	136.700	Tampere	Alma
Iltalehti	6	130.300	Land	Alma
Turun Sanomat	7	111.500	Turku	TS groep
Maaseudun Tulevaisuus	3	82.700	Platteland	Viestilehdet oy
Kaleva	7	82.000	Oulo	Kaleva+
Kauppalehti	6	81.000	Land	Alma
Keskisuomalainen	7	76.000	Jyväskulä	Keski etc. oyj
Savon sanomat	7	65.100	Kuopio	Keski oyj

In 2006 hadden 141 van de 199 Finse kranten (waaronder de top10) een internetuitgave. Alle top10 kranten noemen zich politiek neutraal. De schaarse kranten die wel kleur bekennen zijn landelijke kranten van een 7tal politieke partijen. Ze komen eens per week uit en kennen, op de christelijke krant Kotimaa na (met een oplage van 50.000 de grootste weekkrant in 2005), een oplage onder 20.000. Ilta Sanomat en Ilta Lehti zijn avondbladen die tot de roddelpers worden gerekend. De andere 8 zijn ochtendkranten. Maaseudun Tulevaisuus heeft het plattelandsgebeuren als thema en Kauppalehti is de grootste zakenkrant. Op Helsingin Sanomat (HS) na bestaat de top10 voor het overige uit 5 regiokranten. Alle 22 regiokranten in Finland komen ook op zondag uit. De 13 Zweedstalige kranten (9 dagbladen) hebben een totaaloplage van 150.000 waarvan ongeveer eenderde op rekening komt van de grootste; HBL of Hufvudstadbladet. De grootste gratis kranten zijn Metro, die in Finland met lokale edities werkt, en Uutishlehti100 (beide van Sanoma). Ze komen alleen uit op werkdagen.

Tijdschriften

De Finnen zijn naast grote krantlezers ook grote lezers van tijdschriften. Gemiddeld lezen ze 12 periodieken regelmatig en ze besteden er per blad gemiddeld bijna een uur aan. Rond 60% van de Finnen leest iedere dag wel in een tijdschrift. Volgens het Finse statistische bureau  kwamen in 2005 in Finland 3462 tijdschrifttitels uit die eens per kwartaal of vaker verschenen (voor 90% maand en kwartaaluitgaven). Met de tijdschriften die 2 of 3 keer per jaar uitkwamen meegerekend kwam het aantal titels op 4922. Daarvan waren er 248 tweetalig, 227 Zweedstalig en 687 anderstalig dan Fins of Zweeds. Het aantal anderstalige tijdschriften vertoonde sinds 1995 een vrij regelmatige toename. Tussen 1995 en 2005 werd jaarlijks 13% van de tijdschriften los verkocht en de rest (87%) via abonnementen. De omzet van de Finse markt voor publiekstijdschriften over de toonbank (±54 miljoen exemplaren) lag in 2005 rond €98 miljoen; waarvan 18% op rekening kwam van buitenlandse bladen. In 2004 werd voor in totaal €681 miljoen netto verkocht aan magazines. Zowel in 1995 als in 2005 werden 362 miljoen tijdschriften door de post bezorgd. Wel waren er verschuivingen in het type. Het aandeel van consumentenbladen steeg van 33 naar 37% en dat van vak en zakelijke tijdschriften van 42 naar 46%. Dat van opiniebladen daalde van 4 naar 2% en dat van klantentijdschriften (bedrijfsuitgaven ed.) van 21 naar 14%. Op de markt voor consumententijdschriften zijn Yhtyneet Kuvahlehdet Oy (YK; betekenis: verenigde tijdschriften; 31 titels in 2006), Sanoma (40 titels) en A-lehdet (12 titels) de grootste uitgevers. De 3 grootste bladen in Finland zijn klantenbladen die in de winkel liggen of door de betreffende firma’s aan huis worden bezorgd. De Donald Duck (Aku Ankka) is het grootste consumententijdschrift in Finland.

Tijdschriftentop10
Naam	Uitgaven p/j	Oplage 2006	Uitgever	Aard
Pirkka	12	1.500.000	Kesko groep	Klantenblad
Yhteishyvä	12	1.400.000	S.O.K	Klantenblad
Me Ykköstonus lehti	12	853.000	Tradeka Oy	Klantenblad
Aku Ankka	51	320.500	Sanoma	Stripverhalen
Metsästäja	6	298.600	Jagersbond	Jagersblad
Matkaviesti	4	268.500	Telia Sonera Oyl	ICT
ET Lehti	18	265.650	Sanoma	Ouderen
7 Päivää	52	265.400	Aller Julkaisut Oy	Gezin/lifestyle
TV Maailma	52	243.000	Y.K	TV magazine
Valitut palat	12	224.650	Readers Digest ab.	Gezin/ algemeen

Pirkka is een Finse equivalent van Allerhande van AH, 7 Päivää betekent 7 dagen en Valitat Palat is de Finse uitgave van “het Beste” uit Readers Digest. Hieronder volgt een lijstje van de grootste gespecialiseerde bladen voor zover ze niet bij de top10 horen. Daarbij zitten de 4 grootste vrouwenbladen. In 2004 waren er 30 vrouwenbladen met een totaaloplage van 2 miljoen. In 2006 verloren Kotivinklu en Anne samen 47.000 abonnees t.o.v. 2005. Finse vrouwen verkiezen bladen over huishouden en koken boven roddelbladen. Hun reactie op problemen beweegt vooral langs de dimensie wegdromen (sprookjes, jetset) en rebellie. Helden die zeggen waar het op staat en hun eigen weg gaan zijn favoriet. Omdat er geen Zweedstalige vrouwenbladen zijn worden ook vrouwenbladen uit Zweden gelezen.

Tijdschriftentop naar doelgroep (geen top10)
Naam	Uitgaven p/j	Oplage 2006	Uitgever	Aard
Kodin kuvalehti	23	182.200	Sanoma	Vrouwen
Kotivinklu	18	140.200	Forma Publ.	Vrouwen
Me Naiset	48	131.000	Sanoma	Vrouwen
Anna	52	126.700	Y.K.	Vrouwen
Apu	49	224.500	A-lehdet Oy	Wereldvisie
Suomen Kuvalehti	52	100.000	Y.K.	Actualiteiten
Taloustaito	12	203.100	Verotieto Oy	Zaken
Suomen Golflehti	8	74.700	Suomen Golfliito	Golf/Zaken
Hyvä Terveys	13	136.600	Sanoma	Gezondheid
Tehy	18	103.000	Tehy Ry	Zorg
Sydän		62.000		Patiënten
Diabetes	12	61.000	Suom Diab	Patiënten
Maailla	2	127.700	Y.K.	Huis en tuin
Tekniikan Maailma	22	148.800	Y.K.	Auto
Moottori	12	82.700	Kynämies Oy	Motor
Koiramme	12	117.400	Suomen Kenneliito	Honden
Mikrobitti	11	103.000	Sanoma	ICT
Kirkko ja Kaupunki	40	207.400	Kerken van Helsinki	Godsdienst