Hongarije en Nederland

Op 1-1-2009 woonden in Nederland 14.464 Hongaren, waarvan 7326 in Neder­land geboren kinderen uit 1 of 2 Hongaarse ouders.

De meeste ouders kwa­men na de Hongaarse opstand van 1956 als vluchteling in Nederland terecht.

Ook tussen de beide wereldoorlogen kwamen al veel Hongaren naar Nederland.

Zo’n 150.000 Hongaarse kinderen logeerden bij een gastgezin om aan te sterken en Hon­gaarse mijnwerkers gingen in Limburg werken.

Artsen en ingenieurs uit Hongarije togen met hetzelfde doel naar Nederlands-Indië. Nadat Indonesië zelfstandig werd ging een aantal van hen in Nederland wonen.

Via http://www.federatio.org/fed_nl.html is info te vinden over Hongaren en Hongaarse verenigingen in Nederland.

Debrecen is de enige stad buiten Nederland waar een standbeeld staat van Michiel de Ruyter. In 1676 bevrijdde hij 30 protestante predikanten uit die stad die in 1673 als galeislaaf waren verkocht aan de stadsstaat Napels.

Veel Calvinistische Hongaarse predikanten studeerden theologie in Nederland.

Nederland heeft een ambassade in Boedapest en een honorair consul in Pécs. De Hongaren hebben in Nederland naast hun ambassade in Den haag 6 consulaten.

Hongarije en andere landen

Veel Hongaren zijn erg trots op hun land en kunnen het nog steeds wat moeilijk verkrop­pen dat het na de 1^e wereldoorlog zoveel grondgebied verloor.

Men aanvaardt dit nu echter min of meer gelaten en men steekt bijv. veel energie in het inventari­seren van beroemde Hongaren of kinderen van Hongaren waar ook ter wereld. Ook zijn veel Hongarije sterk betrokken bij het welzijn van Hongaren elders.

In de buurlanden van Hongarije wonen 2,5 miljoen z.g.n Erdeïhongaren. Verder leven rond 4 miljoen etnische Hongaren in andere buitenlanden.

De grootste Hongaarse gemeenschappen in andere buitenlanden zijn die in de VS (1,6 miljoen), Canada 315.000, Israël 250.000, Frankrijk 150.000 en Duitsland 120.000.

Van de etnische Hongaren in buurlanden zit de grootste groep in Roemenië (1,4 miljoen), gevolgd door Slowakije 530.000, Servië 300.000, Oekraïne 150.000, Oostenrijk 40.000, Kroatië 16.000 en Slovenië 10.000.

In deze landen wonen ze veelal niet ver van de huidige Hongaarse grens. Vaak hebben ze eigen politieke partijen en koesteren ze hun Hongaarse identiteit.

De onderlinge contacten tussen etnische Hongaren aan beide kanten van de grenzen met de omliggende landen zijn na de val van de Sovjet Unie rond 1990 sterk geïntensiveerd.

Langs de grens met Oekraïne is een levendige benzinesmokkel op gang gekomen. Deze wordt gedoogd door de vaak uit etnische Hongaren bestaande douane.

De Hongaren wil­len hun landgenoten over de grens graag helpen en daarom zouden ze graag zien dat er voor hen op zijn minst een speciale pasjesregeling komt. Het liefst willen ze nog dat naast Roemenië Oekraïne ook EU lid komt

In 2002 werd een wet aangenomen die er in voorzag dat Roemeense Hongaren (m.n uit Transsylvanië) in Hongarije mochten studeren, werken en gebruik maken van medische voorzieningen.

Als tegenprestatie konden alle Roemenen ieder jaar een werkvergunning voor Hongarije krijgen die 3 maanden geldig was.

De Hongaren wilden liever bij de westerse wereld dan bij het Oostblok horen. Honga­rije is van alle kandidaat-EU-landen het eerst NAVO lid geworden en het vroegst be­gonnen met aanpassingen in het kader van het EU lidmaatschap vanaf 2004

In september 2009 lokte een wet op beperking van gebruik van minderhedentalen in Slowakije protesten uit van etnische Hongaren, vaak uit de rechts nationalistische hoek.

Net als Hongarije kent Slowakije een ultra nationalistische partij. M.n de Slowaken die ermee sympathiseren hebben het niet zo op de Hongaren in hun land.

Ze vinden dat ze hun Hongaarse identiteit te veel koesteren, terug verlangen naar het groot Hongaarse rijk en zich te weinig aanpassen. De kwestie speelt al decennia lang.

De Roma in Hongarije

Bij de volkstelling van 2001 rekende 2% van de bevolking zich tot de Roma zigeuners.

De meeste zigeuners vinden de betiteling tzigan (fonetisch Hongaars voor zigeuner) wat provocerend en worden liever Roma genoemd.

Net als in veel andere landen komen veel Roma in Hongarije niet uit voor hun identiteit vanwege angst voor stigmatisering en discriminatie.

Schattingen over het werkelijke aantal Hongaarse Roma lopen uiteen van 400.000 tot 1 miljoen (4 à 10%). De meesten wonen in het oosten van het land.

De Roma bevolking groeit snel terwijl de rest van de Hongaarse bevolking krimpt. Dit komt mede doordat Roma, net als de arme bevolking van ontwikkelingslanden, het idee koesteren dat veel kinderen de kans vergroot om aan armoede te kunnen ontsnappen.

Net als elders In Europa koesteren veel Roma zowel hun eigen identiteit en cultuur als het idee van een boze blanke buitenwereld. Ze zijn veelal erg slecht geschoold en arm. Hun levensverwachting ligt 10 jaar onder het Hongaars gemiddelde.

De cultuur van de Roma is anders dan die van de Hongaren. Men is wat luidruchtiger en minder netjes, pietluttig, competitief en jaloers dan de doorsnee Hongaar.

Van de Hongaarse politie is bekend dat men zelfs dacht dat 1 op de 3 Hongaren tot de Roma behoren. De criminaliteitscijfers onder Roma zijn, net als in veel andere landen, erg hoog. Dit werkt een vicieuze cirkel en een zichzelf vervullende profetie in de hand.

De polarisatie en stigmatisering is verder versterkt door TV programma’s en door de enorme opkomst van Jobbik, een populistische politieke partij als de Nederlandse PVV die de Roma als zondebok en hefboom voor eigen succes gebruikt.

In een amechtige poging de vicieuze cirkel te doorbreken heeft de regering in 2007 de politiek correcte maatregel ingevoerd om geen onderzoek meer te doen naar criminaliteit onder Roma en naar wederzijdse afkeer tussen Roma en andere Hongaren.

Hongarije zelf

Na IJsland telt Honga­rije de meeste geneeskrachtige warmwaterbronnen ter wereld.

In 2009 telde Hongarije 9 steden met meer dan 100.000 inwoners. De grootste daar­van zijn Boedapest (1.7 miljoen, groot Boedapest 2,5 miljoen), Debrecen 206.000, Miskolc 170.000, Szeged 169.000, Pécs 157.000 en Györ 130.000.

Het noordwesten van Hongarije (het gebied tussen Boedapest en Wenen) is het hoogst ontwikkelde deel van het land en het oosten is wat oorspronkelijker.

Hongarije rekent zichzelf tot de klassieke Europese wijnlanden. De wijnbouw gaat te­rug tot de Romeinse tijd en misschien wel tot de tijd van de Kelten.

Gepassioneerdheid zit niet alleen in de Hongaarse muziek, maar ook in de literatuur en in de wijze waarop men elkaar verhalen vertelt. Eén en ander is bijv. wel beschre­ven in termen van “fanatieke treurigheid”.

Het gepassioneerde in de Hongaarse cultuur heeft mogelijk iets te maken met verre voorouders uit oostelijke regionen.

Het open society institute (OSI), dat werd opgericht door de in 1930 in Boedapest geboren George Soros (nu Amerikaan), geniet grote internationale bekendheid.

Sinds de oprichting in 1979 stak het instituut jaarlijks gemiddeld 400 miljoen dollar in maatschappelijke ontwikkelingsprojecten, ook in de 10 nieuwe EU landen.

In Hongarije is het wettelijk verplicht om aan reclame-uitingen in een vreemde taal een Hongaarse vertaling toe te voegen. Reclame voor tabak, alcohol en medicijnen is verboden.

De cultuurdimensies van Hofstede

Cultuursocioloog Geert Hofstede onderzocht ruim 80 landen op de 4 cultuur dimensies machtsafstand, onzekerheidsvermijding, individualisme – collectivisme en masculien-feminien.

Op http://www.geert-hofstede.com/hofstede_hungary.shtml zijn de uitslagen te vinden van het onderzoek van Hofstede voor Hongarije (met toelichting over de dimensies).

De onzekerheidsvermijding (OZV) is in Hongarije relatief hoog (70% van de maximale score in de landen waarin Hof­stede deze cultuurdimensie onderzocht). In België ligt ze nog hoger (bijna 90%) en in NL tegen de 50% (laag gemiddeld).

Eén en ander betekent dat Belgen en Hongaren wanorde, onvoorspelbaarheid, onbekendheid en ongestructureerdheid slechter verdragen dan Nederlanders.

Omgangsvormen zijn in Hongarije en België belangrijer dan in NL omdat ze houvast geven.

Hongaren zijn behalve schoon en netjes punctueel met afspraken. Ook kent Hongarije veel bureaucratie.

De voorliefde voor stiptheid, betrouwbaarheid, discipline en vakkennis is wellicht terug te voeren op Oostenrijkse invloeden (Habsburgse tijd).

In opvoeding en onderwijs worden in Hongarije en België de bij een hoge OZV passende waarden volharding/ beslistheid, gehoorzaamheid, zorgzaamheid/ netheid en hard werken veelal flink vaker onderschreven dan in NL.

Op tolerantie (juist geen OZV waarde) ligt de aanhang in HO en BE lager dan in NL.

In overleg en besluitvorming wegen waarheid en principes in België en Hongarije relatief zwaar en in Nederland nut, wat handig is (compromis, gedogen) en opportunisme. Hongaren houden niet zo van eufemismen en vaagheid, maar wel van fatsoen.

Bij wie in loondienst werkt is de werkorganisatie in Hongarije en België strakker dan in bijv Nederland en de werkroutines liggen vaster.

Taken en verantwoordelijkheden zijn duidelijker afgebakend en men delegeert minder dan in NL.

Mede door hun lagere OZV komen Nederlanders als volk meer stoïcijns en saai en minder levendig over dan Belgen of Hongaren.

Het volksdeel dat etnische raciale spanningen ervoer was in 2007 in NL echter groter dan in HO en in HO weer groter dan in BE. Spanningen tussen geloofsgroepen komen in HO relatief weinig voor (Oostblok periode, weinig moslims).

Wat meer Hongaren en Belgen dan Nederlanders maakten zich in 2007 druk over eventuele risico’s in de sfeer van verwaarlozing of uitbuiting van bejaarden.

Hoge onzekerheidsvermijding gepaard gaat met achterdocht tegenover het onbekende. Het vertrouwen in de (onbekende) medemens is in HO en BE kleiner dan in NL.

Het deel dat immigranten positief waardeerde was eind 2006 in HO en BE kleiner dan in NL en op immigrantvriendelijkheid scoorde men in 2007 in HO lager dan in NL en BE (zie onder bevolking etc).

In 2007 stond men in HO meer open voor gedeelde EU waarden en voor culturele uitwisseling dan in NL. In NL en BE vond men daarbij vrijheid van meningsuiting en tolerantie belangrijker en in HO gedeelde typisch Europese waarden.

NL, Angelsaksische landen en Scandinavië delen een sterk individualisme. Welvaart, verstedelijking en protestantisme scheppen daar ruimte voor. België (m.n Vlaanderen) is individualistisch en Hongarije is iets meer individualistisch dan collectivistisch.

Sterk individualisme maakt de bevolking tot een verzameling losse en nogal eens botte eenzaten.

De uitgebreide familie (tot aan neven en nichten toe) is onder autochtonen in NL iets minder belangrijker dan in BE en in HO weer iets belangrijker dan in BE.

Volgens http://www.eurofound.europa.eu/index.htm onder EQLS, survey mapping tool zagen Hongaren in 2007 (niet inwonende) ouders en familieleden gemiddeld vaker dan Nederlanders of Belgen.

Meer Hongaren dan Belgen en wat meer Belgen dan Nederlanders kiezen bij ouders die zichzelf niet meer kunnen redden voor inwonen bij kinderen of thuishulp van kinderen.

Bij wat meer Hongaren dan Belgen of Nederlanders kwam het voor dat ze met regelmaat hulpbehoevende familieleden verzorgden of bekenden aan eten of geld hielpen.

Wellevendheid, hulpvaardigheid en gastvrijheid staan in HO (m.n op het platteland) wat hoger aangeschreven dan in BE en in BE weer wat hoger dan in NL.

In BE en vooral NL ligt meer nadruk op zelfstandigheid en zelfverwerkelijking dan in HO (wel is assertiviteit en competitie in het masculiene Hongarije erg belangrijk).

Bij partners is samenwonen of ieder een eigen woning hebben in HO wat ongebruikelijker dan in BE en in BE weer ongebruikelijker dan in NL.

Ethiek wordt in Hongarije en België meer dan in NL gekoppeld aan persoonlijke verhoudingen en niet aan onper­soonlijke instanties.

Loyaliteit aan de eigen groep is belangrijker dan loyaliteit aan het bedrijf. Zakelijke kritiek kan sneller persoonlijk worden opgevat dan in NL.

M.n in de armere streken helpen familieleden en mensen met een gedeelde achtergrond elkaar In HO en BE vaker dan in NL (bijv aan baantjes).

Zaken en privé zijn in Hongarije en België wat meer verweven dan in NL. Bij zakendoen is in Hongarije introductie door iemand die is ingevoerd en ingaan op uitnodigingen om met de incrowd gezellige dingen te doen belangrijk (etentjes, cultuur).

Hongarije kent wel de schuld en excuus cultuur van individualistische landen. Ontkenning en de ogen neerslaan uit schaamte kan bijv als onoprecht overkomen.

Misschien, we zullen zien en het valt niet mee kan in Hongarije bijna een nee betekenen. Bijv door toelichting te vragen, op gezamenlijk belang te wijzen en begrip, loyaliteit en steun te betonen valt verder te praten.

NL deelt met de VS, Canada, Australië, Scandinavië een erg kleine machtsafstand (MA). In Hongarije is de MA wat groter en in België weer groter (hoog gemiddeld).

In landen met een erg kleine MA als NL moeten machthebbers hun best doen om minder machtig te lijken dan ze zijn.

Mensen van uiteenlopende machtsniveaus voelen zich hier niet bedreigd en zijn bereid anderen te vertrouwen. De omgang met anderen staat meer los van de maatschappelijke gelaagdheid. Men staat kritisch tegenover autoriteiten en wettelijk gezag.

In landen als België mogen machthebbers hun macht meer etaleren en hoger ge­plaatsten willen en mogen zich meer onderscheiden van lager geplaatsten.

Gehoorzaamheid staat als opvoedingswaarde bij Hongaren en Belgen hoger aangeschreven dan bij Nederlanders.

Ouders en leerkrachten hebben meer gezag dan in NL, in België wat meer vanuit hun autoriteitspositie en in Hongarije wat meer vanuit hun (vak)kennis en/of ervaring.

In Hongarije bezigt men titulatuur m.n om vertrouwen te wekken met deskundigheid. Men is daarbij gevoeliger voor competitie (masculien) dan voor autoriteit.

In Hongarije wegen vakkennis, concrete ervaring en assertiviteit net als in Duitsland erg zwaar in de verantwoordelijkheid en vrijheid die iemand worden gegund.

Personeel is in België in vergelijking met NL en Hongarije gehoorzaam en gericht op duidelijke richtlijnen en zal niet snel zelf initiatief nemen.

Personeel hebben leidt in HO en NL minder tot aanzien dan in BE en inkomensverschillen zijn in HO en NL niet al te groot.

Armrijk en werkgever werknemer spanningen worden (mede vanuit masculiene competitiedrang) in Hongarije veel vaker ervaren dan in België of NL.

Op de dimensie masculien-feminienis Hongarije sterk masculien;neemt België een middenpositie in en scoort NL, net als Scandinavië, sterk feminien.

In masculiene landen worden uitdagen, polarisatie, debat en scherpslijperij gewaardeerd en in feminiene landen dialoog, tact, diplomatie en compromis. Eer, assertiviteit en haantjesgedrag spelen in Hongarije de hoofdrol.

De manvrouw polariteit is in Hongarije sterk aanwezig, ook in beroepen. Mannen moeten zich uiterst mannelijk gedragen en presenteren en vrouwen uiterst vrouwelijk.

Masculiene competitiedrang speelt een dusdanig belangrijke rol in school, sport en beroep dat het menig leven vergalt. In Hongarije is het aandeel basisscholieren dat gepest wordt bijv het grootst binnen de EU.

De voorzieningen in NL vormen een schoolvoorbeeld van een individualistische zorgsamenleving.

In feminiene culturen wordt homoseksualiteit meer geaccepteerd dan in masculiene. NL scoort hiermee het hoogst binnen de EU en Hongarije laag.

Voor bezoekers

Zoals alle voormalige Oostbloklanden kent Hongarije veel bureaucratische rompslomp. Wel zijn vanaf 21-12-07 de paspoortcontroles voor Schengen landen afgeschaft.

Bezoekers moeten in het bezit zijn van een geldig identiteitsbewijs of paspoort. Wie langer dan 3 maanden wil blijven of wil werken kan via een immigratiekantoor de betreffende bescheiden bekomen.

Automobilisten moeten een bewijs van toestemming kunnen tonen indien ze in de auto van een ander rondrijden. Voor snelwegen is een autobaanvignet vereist. Overdag is groot licht verplicht. Het alcohol promillage is 0.0. Boetes zijn hoog.

In augustus 2006 was 1 Euro ongeveer 270 HUF (Hongaarse forint) waard en in september 2009 rond HUF 275.

Over de weg is het ruim 1400 km naar Boedapest. Net als in Amsterdam kent men hier veel parkeerproblemen.

KLM en Málev vliegen dagelijks vanaf Schiphol op Ferihegy (het vliegveld bij Boedapest). Er zijn goedkopere vluchten. De vlucht duurt officieel zo’n 2 uur, maar kan uitlopen.

Velen van de wat jongere generaties spreken Engels en Duits en bij de ouderen is de kennis van het Duits (Habsburgse tijd) redelijk wijdverbreid.

Het openbaar vervoer in Hongarije is door de bank genomen stipt, goed en goed­koop. Wel wordt reizigers vaak aangeraden goed op hun spullen te letten.

Vanaf het vliegveld brengen taxibusjes passagiers voor ongeveer €8,50 naar iedere bestemming in Boedapest.

Een taxi is bijna 2 keer zo duur. Bij taxichauffeurs moet men soms opletten of men Hongaars (forint) en geen Roemeens wisselgeld (lei) terug krijgt.

Boedapest kent een groot hotelaanbod van uiteenlopende prijsklassen. De kwaliteit verbetert sterk. In kleinere plaatsen is het accommodatieaanbod vaak beperkt.

Winkels zijn tot 18 uur en vaak tot 20 uur open. Op zaterdag gaan ze om 14.00 uur dicht. In Boedapest zijn echter veel 24 uurwinkels.

Veel bedrij­ven sluiten op vrijdag al vroeg op de middag. Bankpassen, creditcards en geldauto­maten vinden steeds algemener ingang.

In Hongarije heeft men het metrieke stelsel en verder hetzelfde voltage en dezelfde stekkers als in Nederland.

Voor diensten als taxi’s, kappers en restaurants is 10 á 20% fooi gangbaar.